نام کتاب : زيارتگاههاى عراق (معرفى زيارتگاه هاى مشهور در كشور عراق) نویسنده : فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی جلد : 1 صفحه : 367
محكم مىباشد و بعيد است چنين
آرامگاهى را بر قبر شخصيتهايى، چون حارث محاسبى يا شيخ كلينى، ساخته باشند و با
توجه به اينكه محل مسجد آصفيه، در اصل، يكى از بناهاى جانبى و وابسته به مدرسه
مستنصريه بغداد بوده، مىتواند اين مقبره، مدفن مستنصر بالله عباسى باشد.[1112]
اما
اين نظريه نيز نمىتواند درست باشد؛ زيرا به گفته مورخان، مستنصر عباسى در سال 640
ه. ق، درگذشت و در يكى از كاخهاى خلفاى عباسى در دارالخلافه بغداد، به خاك سپرده
شد. سپس جنازهاش را به مقبرهاى كه براى خود در قبرستان خلفاى عباسى در منطقه
رصافه ساخته بود، منتقل كردند[1113] و
همانگونه كه محمد سعيد راوى و عماد عبدالسلام رؤوف اشاره كردهاند، محله رصافه،
متصل به محله اعظميه، در نقطه ديگرى از بغداد، قرار داشته است. پس اين قبر،
ارتباطى با مستنصر عباسى ندارد.[1114]
مصطفى
جواد و عماد عبدالسلام رؤوف نيز احتمال دادهاند كه اين مقبره، در اصل مدفن يكى از
شخصيتهاى نيمه دوم قرن هفتم هجرى، به نام عزالدين ابومحمدحسن بن قاسم بن هبة الله
نيلى (متوفاى 71 ه. ق) است[1115] كه از
علماى بزرگ مدرسه مستنصريه بود و نزد غازان خان مغول، از منزلت و جايگاه خاصى
برخوردار بود و پس از درگذشت، در دارالقرآن مستنصريه، به خاك سپرده شد.[1116]
تاريخچه و توصيف مسجد: مسجدى كه امروزه، قبر شيخ كلينى و كراجكى در آن، قرار دارد، در اصل يك دارالقرآن وابسته به مدرسه مستنصريه بغداد بود كه گفته مىشود در سال 1017 ه. ق، محمد چلبى، آن را به يك تكيه يا خانقاه طريقت مولويه (منسوب به مولوى، شاعر بزرگ ايران)، تبديل كرد و در آن زمان، به نام «مولاخانه» (در واقع: «مولوىخانه»)
[1112] . تاريخ مساجد بغداد وآثارها، شكرى الآلوسى، صص 30
و 31.