نام کتاب : زيارتگاههاى عراق (معرفى زيارتگاه هاى مشهور در كشور عراق) نویسنده : فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی جلد : 1 صفحه : 336
ديگرى از جمله سامرا منتقل شد، تا زمان سقوط خلافت عباسى در سال 656 ه. ق، پايتخت اصلى آنان باقى ماند. اين شهر، به مدت كمتر از يك قرن، به يك مركز فرهنگى بزرگ تبديل شد كه در آن فقهاى بزرگ اهلسنت و همچنين فلاسفه و صوفيان بزرگ مسلمان، به نشر انديشههاى خود مىپرداختند و پزشكان و دانشمندان نيز به تحصيل و تدريس علم و ساير فعاليتهاى علمى، نظير ترجمه و تأليف، مشغول بودند.
در قرن چهارم هجرى، در بغداد بيمارستانهاى مشهورى، نظير بيمارستان مقتدرى و بيمارستان عضدى، ساخته شد. در قرون بعدى نيز مدارس دينى مهمى، از جمله مدرسه نظاميه و مدرسه مستنصريه، تأسيس شد. البته از زمانى كه خلفاى عباسى، ضعيف شدند و تحت نفوذ امراى آلبويه و پادشاهان سلجوقى قرار گرفتند، به شهر بغداد نيز نسبت به گذشته خود، بىتوجهى شد و بخشهايى از آن، مهجور و ويران گشت و از مساحت و جمعيت آن، كاسته شد. وقوع بلاياى طبيعى، نظير سيل، آتشسوزى و حوادث و فتنههاى مذهبى ميان شيعه و سنى نيز، عامل تأثيرگذارى بر ركورد شهر بغداد بود.
در
سال 656 ه. ق، مغولان به بغداد حمله كردند و مردم اين شهر را كشتند. بسيارى از
بناهاى شهر، از جمله حرم كاظمين (عليهما السلام) نيز طعمه غارت و حريق شد و بسيارى
از محلات شهر، آسيب ديد. البته بعدها سياستمداران ايرانى، نظير عطاملك جوينى و
خاندان او كه از سوى ايلخانان، حكومت بغداد را عهدهدار بودند، براى بازسازى
مساجد، مدارس و ساير بناهاى بغداد، تلاش بسيارى مىنمودند.[996]
در سال 740 ه. ق، شيخ حسن بزرگ، سلسله جلايريان را تأسيس كرد و در بغداد استقرار يافت. از آثار مهم اين دوره، مدرسه مرجانيه است كه تنها سردر آن، باقى مانده است. تيمور لنگ، دو بار بغداد را در سالهاى 795 و 803 ه. ق، تصرف كرد و در مرتبه دوم، بسيارى از مردم را كشت و ويرانى و خسارت فراوانى، از خود بر جاى گذاشت.