ه) مسجد صفوى‌

در ضلع شمالى حرم مطهر كاظمين (عليهما السلام)، مسجدى از دوره صفوى وجود دارد كه داراى گنبدى كم‌خيز و نسبتاً كم‌ارتفاع، با كاشى‌هاى آبى‌رنگ است. شبستان مسجد، ستون‌هاى ضخيم و طاق‌هاى قوسى شكلى است و از زيبايى خاصى برخوردار است. در داخل اين مسجد، منبرى بسيار زيبا و قديمى وجود دارد كه آن را سلطان سليمان قانونى، پادشاه عثمانى، تقديم كرده است و روى آن تاريخ 956 ه. ق، به چشم مى‌خورد كه بنابراين، قدمتى پانصد ساله دارد. كنار محراب و منبر مسجد، پنجره‌اى به درون رواق شمالى حرم مطهر، باز شده است كه از ميان آن، ضريح مطهر، ديده مى‌شود.

قبور و زيارتگاه‌هاى موجود در آستان كاظمين (عليهما السلام)

114. مزار از بين رفته فرزندان امام موسى كاظم (ع)

تا حدود نيمه قرن بيستم ميلادى، وسط صحن آستان كاظمين (عليهما السلام)، نزديك به زاويه جنوب شرقى آن، زيارتگاهى وجود داشت كه به دو تن از فرزندان امام موسى كاظم (ع) به نام‌هاى ابراهيم و اسماعيل، منسوب بود و در زيارتنامه‌اى كه در آنجا وجود داشت، از اين دو فرزند، به صاحبان اين زيارتگاه، ياد شده بود. با اين حال علما و نويسندگان درباره نام اين دو فرزند اختلاف نظر شديدى داشته‌اند و در منابع موجود، در اين‌باره هيچ اجماعى وجود نداشته است.

سيد مهدى قزوينى گفته است كه نام اين دو فرزند، مشخص نيست. سپس ادامه داده است كه به قولى، يكى از اين دو، عباس بن موسى (ع) بوده كه در كتاب‌هاى رجالى و روايى مذمت شده است.[831] مامقانى نيز در رجال خود نوشته است: «به عقيده عامه مردم، احمد بن موسى (ع)، كنار پدرش در صحن آستان كاظمين، مدفون است. اما سند و

[831] . تاريخ المشهد الكاظمى، ص 207( به نقل از فلك النجاة).