رواق و طارمه شرقى، نصب شد. در سال 1296 ه. ق، حسام‌السلطنه قاجار و پس از او عباس ميرزا، مخارج بازسازى و جايگزين كردن خشت‌هاى طلاى فرسوده شده گنبد و مناره‌هاى آستان را برعهده گرفتند.[821]

در اواخر قرن سيزدهم هجرى، فرهاد ميرزاى قاجار، عموى ناصرالدين‌شاه، هزينه توسعه صحن و كارهاى عمرانى ديگرى را در آستان كاظمين قبول كرد و دو نفر از تاجران كاظمين، به نام‌هاى حاج عبدالهادى و حاج مهدى استرآبادى را به اجراى اين طرح، موظف كرد. اين اقدامات، شامل موارد زير بود:

1. ساختن زيرزمين‌هاى منظم در صحن و ايوان‌ها و حجره‌ها، براى دفن اموات؛

2. طلاكارى مناره‌هاى بزرگ چهارگانه، از محل اذان گفتن مؤذن تا نوك آنها؛

3. ساخت حصار بلند و دو طبقه، اطراف صحن كه طبقه اول، شامل حجره‌ها و ايوانچه‌هايى بود؛

4. ايجاد دو پايه در طبقه دوم صحن، روى دو ورودى اصلى، در ضلع شرقى و جنوبى صحن، براى نصب دو ساعت بزرگ.

عمليات ساختمانى طرح توسعه صحن، در روز هفده ذى‌القعده 1296 ه. ق، شروع شد و در هفده ربيع‌الاول سال 1301 ه. ق، به پايان رسيد. پس از پايان كار و افتتاح صحن، جشن عمومى و بزرگى، به مدت سه روز برگزار شد و بدين مناسبت، شاعران شيعه، از جمله سيد حيدر حلى، شيخ سلمان آل نوح و شيخ جابر كاظمى، اشعار و قصايدى در اين باره سرودند.[822]

در سال 1309 ه. ق، و در دوره ولايت حاج حسن پاشا، والى عثمانى بر بغداد، يك تار موى منسوب به پيامبر خدا (ص)، از استانبول به آستان كاظمين هديه شد و بدين مناسبت، جشن بزرگى در آستان مقدس برگزار شد و سيد جعفر حلى، از شعراى شيعه،

[821] . تاريخ حرم كاظمين( عليهما السلام)، ص 103.

[822] . همان، صص 107 و 108.