است‌[80] كه نشان مى‌دهد دست‌كم از سده ششم هجرى، مقام آن امام (ع) در اين شهر، شناخته شده و مشهور بوده است.

از تاريخ بناى اوليه مقام و روند بازسازى آن، آگاهى دقيقى در دست نيست. اما گفته مى‌شود در قرن سيزدهم هجرى، تلاش‌هايى براى تخريب مقام، به بهانه توسعه شط فرات، صورت گرفت كه البته به نتيجه نرسيد. اما بعدها مقام امام صادق (ع) از بين رفت و تنها پايه‌هاى آن، باقى ماند. «حيدر آل وتوت» در كتاب «مزارات ومراقد العلماء فى الحلة الفيحاء» مى‌نويسد كه موفق به يافتن محل اصلى مقام، كنار رود فرات شده است كه آب، هنوز در آنجا نفوذ نكرده است؛ در حالى‌كه زمين‌هاى پيرامونش را شسته و گود ساخته است و در آنجا آثارى از پى‌ها و كفِ سخت مقام، ديده مى‌شود.

با اين حال، پس از ويرانى اين مقام، مردم در فاصله 120 مترى از سمت شمال آن، يك مقام نمادين ديگر بنا كردند كه امروزه، شامل اتاقى كوچك و چهارگوش، به ابعاد نزديك به 7* 7 متر و ارتفاع 4 متر است. اين بنا، داراى يك گنبد كوچك قديمى و درِ آهنى سبزرنگ، به ارتفاع 2 متر و عرض 1 متر است.[81]

205. مقام حضرت مهدى (عج)

اين مقام، داخل بازارهاى قديمى شهر حله، در مركز اين شهر قرار دارد و در دوره‌هاى گذشته، يكى از زيارتگاه‌هاى مهم اين شهر بوده است. درباره قدمت اوليه اين مقام، آگاهى دقيقى در دست نيست. اما از برخى مدارك تاريخى، چنين برمى‌آيد كه مقام حضرت مهدى (عج) در حله، دست‌كم از نيمه اول سده هفتم هجرى، پابرجا بوده است؛ از جمله سيد حسن صدر، از نسخه دست‌نويس ابن‌هيكل حلّى، شاگرد ابن‌فهد حلى، نقل كرده است كه در سال 636 ه. ق،، نجيب‌الدين محمد بن جعفر ابن هبة الله بن نماى‌

[80] . مناقب آل ابى‌طالب، ج 2، ص 303.

[81] .« مقام امام صادق( ع) در شهر حلّه»، حيدر الجد، ترجمه محمد مهدى رضايى، فرهنگ زيارت، ش 3 و 4، صص 173 و 175.