378. زيارتگاه شيث نبى (ع)

اين زيارتگاه، خارج از باروى قديمى موصل قرار دارد و به يكى از پيامبران الهى، به نام حضرت شيث (ع)، فرزند حضرت آدم (ع) منسوب است. درباره چگونگى پيدايش آن، در تواريخ موصل، چنين نقل شده است كه در سال 1057 ه. ق، اين پيامبر به خواب «مصطفى پاشا نيشانچى‌زاده»، والى موصل، آمد و محل قبر خود را به او نشان داد. او نيز تاجرى به نام حاج على، معروف به «ابن نومه» را با خود به آنجا برد و آن محل را كندند و به قبرى رسيدند. از اين‌رو حاج على تاجر، به دستور والى، گنبدى در آن محل، بنا كرد و بر قبر، صندوقچه‌اى ساخت.

در سال 1206 ه. ق، يكى از نوادگان همين تاجر، به نام حاج على بن حاج احمد ابن حاج محمود بن حاج على نومه، مسجدى را كنار اين زيارگاه، ساخت. سپس در سال 1232 ه. ق، احمد پاشاى وزير، اين مسجد را توسعه داد و بازارها و روستاهايى را وقف آن كرد؛ به‌گونه‌اى كه به يكى از مساجد مهم موصل، تبديل شد.[1303]

گفتنى است، زيارتگاه‌هاى ديگرى نيز در برخى از كشورهاى اسلامى، از جمله در روستاى «النبى شيث» در منطقه بقاع لبنان و نيز در شهر «معرّة النعمان» در سوريه، به حضرت شيث، منسوب مى‌باشد.

379. زيارتگاه يونس پيامبر (ع)

از گذشته، شهر موصل و منطقه نينوا كه امروزه، ويرانه‌هاى آن نزديك موصل قرار دارد، با نام زيارتگاه حضرت يونس پيامبر (ع) ارتباط يافته و در منابع تاريخى و جغرافيايى اسلامى، به وجود نقاط و زيارتگاه‌هاى منتسب به آن حضرت در اين شهر و اطراف آن، سخن به ميان آمده است.

...

...

در اين شهر، زيارتگاهى منسوب به حضرت يونس (ع) وجود دارد كه از زيارتگاه‌هاى مهم موصل، به شمار مى‌آيد. البته زيارتگاه‌هاى ديگرى نيز منسوب به اين پيامبر بزرگ الهى،

[1303] منية الادباء فى تاريخ الموصل الحدباء، صص 90 و 91.