2. شهر و قلعه عَقره: شهر قديمى كوچكى است در شمال عراق كه در دامنه كوه، ساخته شده است و به دو دره زيبا و سرسبز، مشرف مى‌باشد. ياقوت حموى در كتاب معجم البلدان، از اين محل، با نام «عَقر»، ياد كرده است. او پس از اينكه به چند شهر و روستاى ديگر، به همين نام، اشاره مى‌كند، درباره اين محل، مى‌گويد:

قلعه مستحكمى است در كوهستان‌هاى موصل كه اهالى آن، كرد مى‌باشند. به نام «عقر الحُمَيديه»، شناخته مى‌شود و در شرق موصل، قرار دارد. جمعى از اهل علم، از آن برخاسته‌اند كه از جمله آنان است دوست من، شهاب‌الدين محمد بن فضلون عَدَوى عَقرى نحوى لغوى فقيه متكلم حكيم ..».[818]

شهر عقره تا پيش از انتفاضه مردم عراق در سال 1991 م، بخشى از استان نينوا (موصل) بود. اما از سال 1992 م، به اقليم كردستان عراق، ملحق شد و امروزه از نظر ادارى، مركز شهرستان عقره در استان دهوك، به شمار مى‌آيد. هنوز بالاى كوهى كه شهر عقره در دامنه آن ساخته شده، ويرانه‌هاى قلعه‌اى قديمى از دوره اسلامى، باقى مانده است.

3. پل عباسى: اين پل تاريخى، برروى رودخانه «خابور» در منطقه «زاخو»، قرار دارد و فاصله آن از مركز استان، 55 كيلومتر است.

مهم‌ترين زيارتگاه‌ها و مقابر استان دهوك‌

290. زيارتگاه اسماعيل وليانى‌

اين زيارتگاه، در منطقه «عقره» قرار دارد. ساختمان آن، شامل بناى سنگى جديدى است كه رواق يا سايبان مستطيل كوچكى دارد و بر فراز آن، گنبد سفيدرنگى وجود دارد.

شيخ اسماعيل قازانقايى، معروف به «وليانى»، از سادات برزنجى كردستان و مشايخ بزرگ طريقت قادريه در اين سرزمين، بوده است. سادات برزنجى، از خاندان‌هاى معروف جنوب كردستان، به شمار مى‌آيند كه نسب خود را به امام موسى كاظم (ع) مى‌رسانند و

[818] . معجم البلدان، ج 4، ص 136.