نام کتاب : زيارتگاههاى عراق (معرفى زيارتگاه هاى مشهور در كشور عراق) نویسنده : فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی جلد : 2 صفحه : 178
نيز از اصحاب امام كاظم (ع)
بوده و در سند بسيارى از روايات واقع شدهاند.[584]
گاهى نيز از دو برادر ديگر آنان، به نامهاى احمد و جعفر، در شمار ياران ائمه
(عليهم السلام)، ياد شده است. همچنين حسن و حسين، فرزندان على بن يقطين و نوهاش،
قاسم بن حسن، در منابع رجال و حديث شيعه، شناخته شدهاند.[585]
به
گفته ابننديم، على بن يقطين در سال 182 ه. ق، در بغداد از دنيا رفت.[586]
بنابراين با استناد به اين تصريح، انتساب زيارتگاه منسوب به وى در بصره، پذيرفتنى
نيست و بايد آن را مدفن شخص ديگرى دانست يا فقط آن را زيارتگاهى نمادين، به شمار
آورد.
267. مقام امام على (ع)
اين
مقام كه نزد شيعيان بصره به نام «خُطوه» (قدمگاه) امام على (ع)، شناخته مىشود، در
محل مسجد جامع قديم بصره، در شهر «زبير» امروزى، كنار جاده اين شهر به بصره
امروزى، قرار دارد. بناى اوليه آن را «عتبة بن غزوان»، در سال 14 ه. ق، از نى درست
كرد. اما پس از يك يا دو سال، دچار آتشسوزى شد. به همين علت، ابوموسى اشعرى،
دوباره آن را با خشت ساخت. سپس زياد بن ابىسفيان نيز در دوره ولايت خود بر عراق
از سوى معاويه، در سال 45 ه. ق، آن را با گچ و آجر، بازسازى كرد.[587]
با اين بازسازى، مسجد جامع بصره، به يكى از مساجد بزرگ و مهم صدر اسلام تبديل شد و
تا مدتها، از اهميت ويژهاى برخوردار بود.
حضرت على (ع) پس از پايان جنگ جمل، به اين مسجد وارد شد و در آن، اقامه نماز كرد و خطبهاى براى مردم شهر، بيان نمود. همچنين گفته مىشود كه امام حسن (ع) نيز به دستور امام على (ع)، در زمان بازگشت از جنگ جمل، در اين مسجد نماز خوانده است.
[584] . از جمله، ر. ك: اختيار معرفة الرجال، ص 437.
[585] . رجال النجاشى، صص 45 و 316؛ رجال الطوسى، صص 354
و 355؛ اختيار معرفة الرجال، ص 154.