اما شيخ طوسى در امالى خود، چنين نقل كرده است كه در سال 237 ه. ق، متوكل يكى از فرماندهان خود را با عده زيادى از لشكريان فرستاد تا قبر امام حسين (ع) را خراب كنند[383] و مردم را از زيارت و اجتماع در آنجا منع كنند. او نيز به كربلا رفت و طبق دستور متوكل، عمل كرد. سپس متوكل در سال 247 ه. ق متوجه شد كه مردم كوفه و سواد آن، همچنان به زيارت قبر امام حسين (ع) مى‌روند. ازاين‌رو فرمانده ديگرى را با تعدادى از لشكريان خود به كربلا فرستاد تا اين بار قبر شريف را نبش كنند و زمين آن را شخم بزنند.[384]

...

روند بازسازى و توسعه آستان تا آغاز دوره صفوى‌

گفته مى‌شود پس از تخريب قبر امام حسين (ع) به دستور متوكل، فرزندش منتصر كه پدر خود را به علت نصب و دشمنى او با اهل‌بيت پيامبر (عليهم السلام) به قتل رسانيد، بارگاه امام حسين (ع) را بازسازى كرد و زائران قبر شريف آن حضرت را براى زيارت، آزاد گذاشت. در اين دوره، تعدادى از سادات و علويان و در رأس آنان، ابراهيم مجاب، فرزند محمد عابد، فرزند امام موسى كاظم (ع)، به كربلا مهاجرت كردند و اطراف حرم امام (ع) سكونت گزيدند.[385] همچنين گفته مى‌شود در دوره معتضد عباسى (حك: 279- 289 ه. ق)، محمد بن زيد علوى، از داعيان زيدى طبرستان، به زيارت دو حرم امام على (ع) در نجف و امام حسين (ع) در كربلا آمد و به بازسازى بناى حرم امام حسين (ع) اقدام نمود.[386]

در منابع تاريخى كهن، به دو بازسازى، اشاره نشده است؛ اما از عمارت و ساختن‌

[383] . در برخى نسخه‌هاى امالى، به‌جاى خراب كردن، عبارت پراكندن از قبر امام حسين( ع) آمده و علامه مجلسى در بحار الانوار، عبارت دوم را از نسخه‌هاى مصحّح، نقل كرده است. بنابراين معلوم نيست متوكل در سال 237 ه. ق قبر را خراب كرده باشد. ر. ك: آينه پژوهش،« لغزش‌ها در تاريخ بارگاه سيدالشهداء( ع)»، سيد حسن فاطمى، ص 10.

[384] . الامالى، صص 328 و 329.

[385] . تاريخ مرقد الحسين والعباس( عليهم السلام)، ص 78 به نقل از مدينة الحسين.

[386] . همان، ص 79.