كه از او دارد بابت زكات حساب كند، ولى اگر مال او به اندازه قرضش باشد و ورثه قرض او را ندهند، يا به جهت ديگر انسان نتواند طلب خود را بگيرد، بنابر احتياط واجب‌ [1] نبايد طلبى را كه از او دارد، بابت زكات حساب كند.

مسأله 1943- چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى‌دهد لازم نيست به او بگويد كه زكات است بلكه اگر فقير خجالت بكشد، مستحب است به اسم پيشكش بدهد [2] ولى بايد قصد زكات نمايد.

مسأله 1944- اگر به خيال اين كه كسى فقير است به او زكات بدهد، بعد بفهمد فقير نبوده، يا از روى ندانستن مسأله به كسى كه مى‌داند فقير نيست زكات بدهد، چنانچه چيزى را كه به او داده باقى باشد، بايد از او بگيرد و به مستحق بدهد، و اگر از بين رفته باشد، پس اگر كسى كه آن چيز را گرفته مى‌دانسته زكات است، انسان بايد عوض آن را از او بگيرد و به مستحق بدهد، و اگر نمى‌دانسته زكات است، نمى‌تواند [3] چيزى از او بگيرد و بايد از مال خودش زكات را به مستحق بدهد.

مسأله 1945- كسى كه بدهكار است و نمى‌تواند بدهى خود را بدهد اگرچه مخارج سال خود را داشته باشد، مى‌تواند براى دادن قرض خود زكات بگيرد ولى بايد مالى را كه قرض كرده در معصيت خرج نكرده باشد يا اگر در معصيت خرج كرده از آن معصيت توبه كرده باشد [4].

مسأله 1946- اگر به كسى كه بدهكار است و نمى‌تواند بدهى خود را بدهد زكات بدهد، بعد بفهمد قرض را در معصيت مصرف كرده، چنانچه آن بدهكار فقير باشد،

[1] واجب نيست.

[2] به طورى كه دروغ نباشد.

[3] اگر او احتمال مى‌داده كه زكات است مى‌تواند از او بگيرد ولى اگر به غير عنوان زكات‌بدهد نمى‌تواند از او بگيرد.

[4] كه از سهم فقرا به او مى‌توان داد.