احكام مُساقات‌

مسأله 2238- اگر انسان با كسى به اين قسم معامله كند كه درختهاى ميوه‌اى را كه درختها يا منافع آن، مال خود او است و يا اختيار آن با او است تا مدت معينى به آن كس واگذار كند كه تربيت نمايد و آب دهد و به مقدارى كه قرار مى‌گذارند از ميوه آن بردارد، اين معامله را مُساقات مى‌گويند.

مسأله 2239- معامله مساقات در درختهايى كه مثل بيد و چنار ميوه نمى‌دهد صحيح نيست، ولى در مثل درخت حنا كه از برگ آن استفاده مى‌كنند يا درختى كه از گُل آن استفاده مى‌كنند اشكال ندارد.

مسأله 2240- در معامله مساقات لازم نيست صيغه بخوانند بلكه اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار كند و كسى كه كار مى‌كند به همين قصد تحويل بگيرد معامله صحيح است.

مسأله 2241- مالك و كسى كه تربيت درختها را به عهده مى‌گيرد، بايد مكلف و عاقل باشند و كسى آنها را مجبور نكرده باشد، و نيز بايد حاكم شرع آنان را از تصرف در مال خودشان منع نكرده باشد، بلكه اگر در حال بالغ شدن سفيه باشند اگرچه حاكم شرع منع نكرده باشد معامله ايشان صحيح نيست.

مسأله 2242- مدت مساقات بايد معلوم باشد و اگر اول آن را معين كنند و آخر آن را موقعى قرار دهند كه ميوه آن سال به دست مى‌آيد صحيح است.

مسأله 2243- بايد سهم هر كدام نصف يا ثلث حاصل و مانند اينها باشد و اگر قرار بگذارند كه مثلًا صد من از ميوه‌ها مال مالك و بقيه مال كسى باشد كه كار مى‌كند، معامله باطل است.