احكام خُمس‌

مسأله 1751-

در هفت چيز خمس واجب مى‌شود:

اول: منفعت كسب. دوم:

معدن. سوم: گنج. چهارم: مال حلال مخلوط به حرام. پنجم: جواهرى كه بواسطه غواصى يعنى فرو رفتن در دريا به دست مى‌آيد. ششم: غنيمت جنگ. هفتم: زمينى كه كافر ذمى از مسلمان بخرد. و احكام اينها مفصلًا گفته خواهد شد.

1- منفعت كسب‌

مسأله 1752- هرگاه انسان از تجارت يا صنعت، يا كسبهاى ديگر مالى به دست آورد، اگرچه مثلًا نماز و روزه ميتى را به جا آورد و از اجرت آن، مالى تهيه كند، چنانچه از مخارج سال خود او و عيالاتش زياد بيايد، بايد خمس يعنى پنج يك آن را به دستورى كه بعداً گفته مى‌شود بدهد.

مسأله 1753- اگر از غير كسب مالى به دست آورد، مثلًا چيزى به او ببخشند واجب نيست خمس آن را بدهد، اگرچه احتياط مستحب آن است كه اگر از مخارج سالش زياد بيايد، خمس آن را هم بدهد.

مسأله 1754- مَهرى را كه زن مى‌گيرد خمس ندارد. و همچنين است ارثى كه به انسان مى‌رسد. ولى اگر مثلًا با كسى خويشاوندى دورى داشته باشد و نداند چنين خويشى دارد، احتياط مستحب آن است خمس ارثى را كه از او مى‌برد، اگر از مخارج سالش زياد بيايد بدهد.

مسأله 1755- اگر مالى به ارث به او برسد و بداند كسى كه اين مال از او به ارث‌