كتاب صلح‌

و آن عبارت است از تراضى و تسالم (رضايت و سازش طرفين) بر چيزى؛ از قبيل تمليك عين يا منفعت، يا ساقط نمودن دين يا حق و غير اين‌ها. و شرط نيست كه مسبوق به نزاع باشد. و واقع ساختن صلح بر هر چيزى- غير از آنچه استثنا شده چنان كه بعضى از آن‌ها مى‌آيد- و در هر مقامى جايز است، مگر اينكه حلالى را حرام يا حرامى را حلال نمايد.

مسأله 1- صلح، به خودى خود، عقدى مستقل و عنوان جداگانه‌اى است، پس احكام ساير عقود بر آن بار نمى‌شود و شرايط آن‌ها در صلح جارى نمى‌باشد؛ هر چند كه صلح فايده آن‌ها را داشته باشد. پس صلحى كه فايده بيع را بدهد، احكام و شرايط بيع بر آن بار نمى‌شود. بنا بر اين، نه خيارات مختص به بيع، مانند خيار مجلس و خيار حيوان و نه شفعه، در آن جارى نمى‌شود. و در صورتى كه به معاوضه طلا و نقره متعلق شود، قبض عوض و معوض در آن شرط نيست. و صلحى كه فايده هبه را افاده كند در آن قبض عين معتبر نيست، چنان كه در هبه معتبر است، و به همين صورت.

مسأله 2- صلح عقدى است كه مطلقا به ايجاب و قبول احتياج دارد، حتى در جايى كه فايده ابراء و اسقاط را بدهد، بنابر اقوى. پس ابراء دين و اسقاط حق اگر چه متوقف بر قبول نمى‌باشند، ليكن وقتى به عنوان صلح واقع شوند، متوقف بر قبول مى‌باشند.

مسأله 3- در صلح، صيغه خاصى معتبر نيست، بلكه با هر لفظى كه تسالم بر امرى- از قبيل نقل يا قرارداد بين دو طرف صلح- را برساند، واقع مى‌شود. مانند «مصالحه كردم با تو در ازاى خانه يا منفعت آن به فلان چيز» يا چيزى كه آن را بفهماند.