آن- صورت نگرفته باشد، بايد آن عضو را شسته و يا مسح نمايد و پس از آن ادامه كارهاى وضو را انجام دهد، و در غير اين صورت (كارى كه وضو را باطل مى‌كند مانند از بين رفتن موالات صورت گرفته باشد) بايد دوباره وضو بگيرد. و اگر قبل از تمام شدن وضو، در فعلى از افعال آن شك يا ظن پيدا كند بايد با مراعات ترتيب و موالات و ساير شرايط وضو، آن را به جا بياورد. و شك كثيرالشك اعتبارى ندارد، چنان كه شك بعد از فراغ- چه شك در فعلى از افعال وضو يا در شرطى از شروط آن باشد- اعتبار ندارد.

مسأله 2- اگر شخصى كه وضو داشته به عنوان تجديد وضو دوباره وضو بگيرد و نماز بخواند، سپس به بطلان يكى از آن دو وضو يقين كند، اين علم اجمالى نه نسبت به نمازى كه خوانده و نه نسبت به نمازهاى بعدى ضرر نمى‌رساند. و اما اگر بعد از هر وضويى نمازى خوانده باشد، سپس به بطلان يكى از آن دو وضو يقين كند، نماز دوم قطعاً صحيح است، همان طور كه نمازهاى بعدى تا زمانى كه وضو باطل نشده صحيح است و حكم به صحت نماز اولى هم بعيد نيست؛ اگر چه احتياط (مستحب) اين است كه نماز اول را اعاده نمايد.

مسأله 3- اگر دو وضو بگيرد و بعد از آن دو، يك يا چند نماز بخواند سپس به وقوع حدثى بعد از يكى از آن دو وضو يقين كند، بايد براى نمازهاى بعدى وضو بگيرد و نمازهايى كه خوانده است محكوم به صحت مى‌باشد. و اما اگر بعد از هر وضويى نماز بخواند، سپس بداند كه حدثى بعد از يكى از آن دو وضو يا چند وضو قبل از نماز واقع شده است، بايد نمازها را اعاده كند، ولى اگر دو نماز در عدد ركعات مثل هم باشند مانند ظهر و عصر، ظاهر اين است كه اگر يك نماز به قصد ما فى الذّمة به جا آورد، كفايت مى‌كند؛ اگر چه احتياط (مستحب) اين است كه هر دو نماز را اعاده نمايد.

احكام وضوى جبيره‌

مسأله 1- كسى كه روى بعضى از مواضع وضويش جبيره باشد، در صورت امكان بايد آن را برداشته و زير آن را شسته يا مسح نمايد، البته اگر جبيره در روى عضوى باشد كه بايد شسته شود، واجب نيست حتماً برداشته شود، بلكه واجب رساندن آب به زير آن‌