تلف كرده باشد يا در دست او تلف شده باشد بنابر اقوى مى‌تواند عوض آن را از او بگيرد.

البته اگر بعد از واجب شدن زكات بر او، اسلام بياورد از او ساقط مى‌شود اگر چه عين موجود باشد- البته داراى اشكال است- و اين در وقتى است كه بعد از تمام شدن سال اسلام بياورد و اما اگر پيش از تمام شدن سال مسلمان شود- اگر چه يك لحظه قبل از آن باشد- ظاهراً زكات بر او واجب است.

چيزهايى كه زكات در آن واجب و يا مستحب است‌

مسأله 1- زكات در چهارپايان سه‌گانه (يعنى) شتر و گاو و گوسفند و در نقدين (يعنى) طلا و نقره و در غلّات چهارگانه (يعنى) گندم و جو و خرما و كشمش واجب است و در غير اين نه چيز زكات واجب نيست. و زكات در ميوه‌ها و غير آن از چيزهايى كه از زمين مى‌رويد حتى گياه چوبك مستحب است بر خلاف صيفى‌جات و سبزيجات مانند يونجه و بادنجان و خيار و خربزه و مانند آن (كه مستحب نيست). و استحباب زكات در حبوبات و همچنين در مال التجاره و اسب‌هاى ماده خالى از اشكال نيست. و اما اسب‌هاى نر و استرها و الاغ‌ها زكات در آن‌ها مستحب نيست.

و كلام در مورد نه چيزى كه زكات در آن واجب است در سه فصل قرار مى‌گيرد:

فصل اول: در زكات چهارپايان‌

و شرايط وجوب زكات چهارپايان- علاوه بر شرايط عمومى گذشته- چهار چيز است:

نصاب، چريدن، گذشتن سال و كارى نبودن آن‌ها.

گفتارى درباره نصاب‌

مسأله 1- در شتر دوازده نصاب است: «پنج» و در آن يك گوسفند است. سپس «ده» و در آن دو گوسفند است. و سپس «پانزده» و در آن سه گوسفند است. و سپس «بيست» و در آن چهار گوسفند است. و سپس «بيست و پنج» و در آن پنج گوسفند است. و سپس «بيست و شش» و در آن يك بنت مخاض است. و سپس «سى و شش» و در آن يك بنت لبون است. و سپس «چهل و شش» و در آن يك حقّه است. و سپس «شصت و يك» و در