اراده) جماع كند، روزه او باطل مى‌شود، حال اگر از روى فراموشى يا اجبار (كه از او سلب اراده نمايد) جماع كند و در بين يادش آيد يا اجبار برطرف شود، بايد فوراً بيرون آورد، پس اگر فوراً بيرون نياورد روزه‌اش باطل مى‌شود. و اگر قصد تفخيذ داشت و بدون قصد دخول شد، باطل نمى‌شود و همچنين است اگر قصد دخول كند و دخول محقق نشود، زيرا چنان كه گذشت، قصد مُفْطِر، روزه را باطل نمى‌كند. و جماع، به پنهان شدن حشفه يا مقدار آن محقق مى‌شود، بلكه باطل شدن روزه، به صرف دخول آلتِ بريده شده بعيد نيست، اگر چه به مقدار حشفه نباشد.

چهارم: بيرون آوردن منى به استمناء،

لمس كردن، بوسيدن، تفخيذ و مانند آن از كارهايى كه مقصود از آن كارها بيرون آمدن منى باشد، بلكه اگر قصد هم نكرده باشد، ولى عادت داشته كه با انجام اين كار منى از او خارج شود، اين كار هم روزه را باطل مى‌كند. اما اگر بدون اختيار و بدون انجام دادن كارى كه باعث بيرون آمدن منى باشد، يا حتى عادت داشته باشد كه با آن كار بدون قصد، منى از او خارج شود، اين خارج شدن منى روزه را باطل نمى‌كند.

مسأله 3- كسى كه در بين روز محتلم شده، مى‌تواند قبل از غسل جنابت با بول يا با خرطات استبراء كند، اگر چه بداند كه باقى‌مانده‌هاى منى كه در مجرا است خارج مى‌شود، و اما بعد از غسل با علم به اينكه استبراء باعث (خروج منى و) جنابت جديد مى‌شود احتياط (واجب) ترك آن است، بلكه وجوب ترك خالى از قوّت نيست. و اگر بعد از انزال منى، از خواب بيدار شود، جلوگيرى از بيرون آمدن آن واجب نيست، مخصوصاً اگر باعث حرج و ضرر باشد.

پنجم: باقى ماندن بر جنابت عمداً تا سپيده صبح،

در ماه رمضان يا قضاى آن، بلكه در قضاى ماه رمضان اگر با جنابت داخل صبح شود، بنابر اقوى باطل است، اگر چه عمدى نباشد چنان كه در ماه رمضان اگر در شب- قبل از سپيده- غسل جنابت را فراموش كند تا يك روز يا چند روز بگذرد، روزه او بنابر اقوى باطل است، بلكه احتياط (مستحب) ملحق كردن غير ماه رمضان مثل نذر معيّن و مانند آن به رمضان است، اگر چه اقوى خلاف آن است، به جز در قضاى ماه رمضان كه احتياط در آن نبايد ترك شود. اما در غير ماه رمضان‌