مختصر) نماز جمعه وقت هست، بين نماز جمعه و نماز ظهر مخيّر است و اگر يقين كند كه وقت براى اين مقدار وسعت ندارد، نماز ظهر متعيّن مى‌شود. و اگر در بقاى وقت، شك داشته باشد، نماز جمعه صحيح است و اگر بعداً معلوم شود كه حتى براى يك ركعت هم وقت نبوده است، بايد نماز ظهر را بخواند. و اگر مقدار وقت را بداند و شك داشته باشد كه آيا براى خواندن نماز جمعه وسعت دارد يا نه، جايز است در نماز جمعه وارد شود (و آن را شروع كند) پس اگر وقت براى آن وسعت داشت، نماز جمعه صحيح است وگرنه بايد نماز ظهر را بخواند، و احتياط (مستحب) آن است كه (در فرض اين شك) نماز ظهر را اختيار كند، بلكه در فرع گذشته (شك در بقاى وقت) با اينكه وقت براى يك ركعت نماز جمعه وسعت داشته، احتياط ترك نشود.

مسأله 5- اگر امام در وسعت وقت با عدد معتبر، نماز جمعه بخواند و مأمومى كه جزء عدد نصاب نيست در وقت خطبه و اول نماز نباشد، لكن به يك ركعت نماز جمعه با امام برسد، نماز جمعه را با امام مى‌خواند و يك ركعت ديگر را هم به طور فرادا به جا مى‌آورد و نمازش صحيح است. و آخرين حد رسيدن به ركعت، رسيدن به امام در ركوع است، پس اگر ركوع كند و امام براى قيام بلند نشده باشد نمازش صحيح است. و افضل براى كسى كه تكبير ركوع را درك نكرده باشد اين است كه نماز ظهر را چهار ركعت بخواند. و اگر تكبير بگويد و به ركوع برود، سپس در اينكه امام در ركوع بوده و او به ركوع امام رسيده يا نه شك كند، نمازش جمعه نمى‌باشد و آيا باطل است يا صحيح مى‌باشد و بايد به عنوان ظهر تمامش كند، مورد اشكال است و احتياط (واجب) آن است كه آن را به عنوان ظهر تمام كند، سپس آن را اعاده كند.

چند فرع‌

فرع اول: شرايطى كه در نماز جماعت، در غير نماز جمعه معتبر است [در نماز جمعه هم معتبر است‌]

از قبيل نبودن حائل و بالا نبودن جايگاه امام (از محل مأمومين) و دور نبودن از يكديگر و غير اين‌ها- در نماز جمعه هم معتبر مى‌باشد. و همچنين شرايط امام در نماز جمعه همان شرايطى است كه در امام جماعت بايد باشد، از قبيل عقل و ايمان و حلال‌زادگى و عدالت. البته امامت‌