مسأله 15- قبلًا گذشت كه بين دو نماز جمعه، سه ميل فاصله بودن معتبر است، پس اگر دو نماز جمعه در كمتر از اين حد لازم اقامه شود، چنانچه هم‌زمان باشند، هر دو باطل مى‌شوند و اگر يكى از آن‌ها و لو با گفتن تكبيرة الاحرام جلوتر اقامه شود، نماز جمعه بعدى باطل مى‌شود، چه نمازگزاران بدانند كه نماز جمعه‌اى قبل از اين نماز اقامه شده يا ندانند، و نماز جمعه قبلى صحيح مى‌باشد، چه نمازگزاران بدانند كه نماز جمعه ديگرى بعد از اين اقامه مى‌شود يا نه. و معيار در صحيح بودن نماز جمعه، مقدم بودن خود نماز است نه خطبه، بنا بر اين اگر يكى از دو نماز جمعه در خطبه جلوتر باشد و ديگرى نمازش جلوتر باشد، نماز جمعه‌اى كه شروع نمازش متأخر از نماز ديگرى بوده باطل مى‌باشد.

مسأله 16- احتياط (مستحب) آن است كه وقتى مى‌خواهند در جايى نماز جمعه اقامه نمايند، احراز شود كه نماز جمعه ديگرى در آنجا در كمتر از حد معتبر، هم‌زمان يا قبل از آن، منعقد نمى‌شود، اگر چه اشبه آن است كه انعقاد نماز جمعه مادامى‌كه احراز نشده نماز جمعه ديگرى هم‌زمان يا جلوتر از آن اقامه شده، جايز و صحيح مى‌باشد، بلكه ظاهر اين است كه اگر انعقاد نماز جمعه ديگرى معلوم باشد، ولى در هم‌زمان يا جلوتر بودن آن شك باشد، انعقاد نماز جمعه جايز است.

مسأله 17- اگر بعد از فارغ شدن از نماز بدانند كه نماز جمعه ديگرى منعقد شده است و هر يك از دو جماعت نمازگزار احتمال جلو و عقب بودن نماز را بدهند ظاهر اين است كه اعاده بر هيچ يك از دو جماعت واجب نيست، نه به عنوان جمعه و نه به عنوان ظهر- اگر چه وجوب اعاده احوط (استحبابى) است- و بر گروهى كه در هيچ يك از دو نماز جمعه شركت نداشته‌اند، در صورتى كه بخواهند نماز جمعه سومى تشكيل دهند احراز نمودن اينكه هر دو نماز جمعه گذشته، باطل بوده است واجب است و با احتمال صحّت يكى از دو نماز، اقامه نماز جمعه ديگرى جايز نيست.

كسى كه نماز جمعه بر او واجب است‌

مسأله 1- در وجوب نماز جمعه امورى شرط است: مكلف بودن و مرد بودن و آزاد بودن و در حضر بودن (مسافر نبودن) و سالم بودن از نابينايى و بيمارى و اينكه پيرمردى‌