خارج به آن نرسيده باشد حتى اينكه وقتى با غائط نجاست ديگرى مانند خون بيرون آمده باشد فقط با آب تطهير مى‌شود.

مسأله 4- استنجاء با چيزهايى كه داراى احترام مى‌باشند، حرام است و همچنين است بنابر احتياط (واجب) با استخوان و سرگين، و اگر با اين چيزها خصوصاً با استخوان و سرگين استنجاء كند پاك شدن آن، محل اشكال است، بلكه پاك شدن مخرج غائط به وسيله مسح با هر چيزى حتى سنگ و امثال آن محل اشكال است، البته استنجاء با غير اشياء محترمه و غير استخوان و سرگين بدون اشكال موجب عفو (از نجاست) است.

مسأله 5- دست ماليدن به مخرج بول در وقت شستن واجب نيست. ولى اگر احتمال بدهد كه با بول، مذى خارج شده احتياط (واجب) آن است كه دست هم بكشد.

احكام استبراء

كيفيت استبراء، بنابر احوط اولى آن است كه فاصله بين مقعد و بيخ آلت را سه مرتبه با فشار دست بكشد، سپس مثلًا انگشت سبابه را زير آلت و انگشت ابهام را روى آن بگذارد و سه مرتبه با فشار تا سر آلت بكشد، سپس سر آن را سه مرتبه بفشارد. پس اگر بعد از استبراء رطوبت مشتبهى ببيند كه نداند بول است يا غير بول محكوم به طهارت است و اگر قبل از خروج رطوبت مشتبه وضو گرفته باشد وضويش باطل نمى‌شود. اما اگر استبراء نكرده باشد، رطوبت مشتبهى كه مى‌بيند محكوم به نجاست است و وضو را باطل مى‌كند و اين فايده استبراء است، و بنابر اقوى همين فايده را دارد گذشتن زمان طولانى و يا حركت زياد بدن (پس از ادرار كردن) به طورى كه يقين كند چيزى از بول در مجرا نمانده و رطوبت مشتبه از بالا آمده است، كه در اين صورت نيز رطوبت محكوم به طهارت است و وضو را باطل نمى‌كند.

مسأله 1- لازم نيست خود شخص استبراء كند، بلكه اگر كسى ديگر مانند زن يا مملوكه‌اش او را استبراء دهد كفايت مى‌كند.

مسأله 2- اگر شك كند در اينكه استبراء كرده يا نه هر چند مدتى گذشته باشد و