مسأله 13- عدول از نماز مستحبى به نماز واجب جايز نيست و همچنين است عدول از نماز مستحبى به نماز مستحبى، حتى در نمازهاى مستحبى كه در وقت و ترتيب مثل نمازهاى واجب مى‌باشند و همچنين عدول از نماز قضا به نماز وقت حاضر (ادا) جايز نيست، بنا بر اين اگر مشغول نماز قضا شود و در اثنا متوجه شود كه نماز حاضر، وقتش تنگ شده، بايد نماز قضا را رها كرده و نماز حاضر را بخواند و نمى‌تواند از نماز قضا به نماز حاضر عدول نمايد و همچنين عدول از دو نماز حاضر كه رعايت ترتيب بين آن‌ها لازم است، از نماز قبلى (مثل ظهر) به نماز بعدى (مثل عصر) جايز نيست، بر خلاف عكس آن (كه عدول از نماز بعدى به قبلى جايز است) پس اگر به خيال آن‌كه نماز ظهر را نخوانده، شروع به نماز ظهر نمايد و در اثنا روشن شود كه نماز ظهر را خوانده است، نمى‌تواند از آن به نماز عصر عدول نمايد. و اگر نمازگزار در موردى كه عدول جايز نيست، عدول نمايد و قبل از آن‌كه به ركنى داخل شود، متوجّه گردد، بعيد نيست نمازى كه از آن عدول نموده (نمازى كه اول نيّت كرده بوده) صحيح باشد، بنا بر اين بايد كارهايى را كه به عنوان نماز اول انجام نداده به عنوان نماز اول انجام دهد.

مسأله 14- اگر مثلًا به قصد دو ركعت دوم نماز شب، شروع به نماز كند و در بين آن يادش بيايد كه دو ركعت اول را نخوانده، نمازش صحيح است و قهراً دو ركعت اول، حساب مى‌شود و اين از باب عدول نيست و احتياج به عدول هم ندارد، زيرا در اول و دوم بودن، قصد معتبر نيست، بلكه مدار آن‌ها بر همان حالتى است كه به حسب واقع موجود است (كه اگر واقعاً اول باشد وصف اوّليت را خواهد داشت).

[دوم‌] تكبيرة الاحرام‌

و تكبيرة الافتتاح هم ناميده مى‌شود، و شكل آن «اللَّه اكبر» است و غير آن و نيز مرادف آن به عربى و همچنين ترجمه غير عربى آن كفايت نمى‌كند. و تكبيرة الاحرام ركن است كه با كم شدن و همچنين با زياد شدن آن عمداً يا سهواً، نماز باطل مى‌شود، پس اگر براى تكبير افتتاح «اللَّه اكبر» بگويد و پس از آن تكبير دوباره‌اى را به همين عنوان بيفزايد، نماز باطل مى‌شود. و احتياج به تكبير سوم دارد و اگر با تكبير چهارم، اين را هم باطل كند، به‌