خمس ترقى قيمت‌

[سؤال 4203] 20678239

بسمه تعالى 12/ 6/ 1358

حضور مبارك حضرت آيت العظمى آقاى حاج سيد روح اللَّه الموسوى الخمينى، زعيم عالى‌قدر متّعنا اللَّه وجميع المسلمين بطول بقائه‌

با ابلاغ سلام و اهداء تحيّات و دعاگويى مصدّع خاطر مبارك در استدعاى جواب مسأله ذيل مى‌گردد. شخصى با پولى كه خمس آن را پرداخته قطعه زمينى خريده و معلوم نيست كه به قصد تجارت بوده يا خير بعداً قيمت زمين‌ها بالا رفته است قسمت‌هايى از زمين‌ها را در زمان حيات خودش فروخته و خمس آن را پرداخته بقيه زمين‌ها بعد از فوت به ورثه منتقل شده، آيا به اين زمين‌هاى باقيمانده خمس تعلّق مى‌گيرد يا خير، در صورت تعلّق آيا خمس بر ذمّه ميت است يا بر ذمّه ورثه و قيمت زمين‌ها بعد از فوت ثابت نمانده و در حال تغيير بوده به قيمت كدام زمان تعلّق مى‌گيرد، از شخص ميت خانه مسكونى و دكان و سرقفلى نيز باقيمانده، آيا به آن‌ها هم خمس تعلّق مى‌گيرد يا خير؟ ضمناً در وصيت‌نامه از پرداخت خمس ذكرى به ميان نيامده ولى تأكيد كرده كه زمين‌ها را بفروشيد و ثلث قيمت آن‌ها را به مصرف ساختمان مسجدى كه خودش زمين آن را وقف كرده برسانند، حال چنانچه دولت اين زمين‌ها را تصرّف كند تكليف وصى چيست و آيا اصولًا جايز است حكومت اسلامى اين زمين‌ها را تصرّف كند به خصوص كه در تاريخ 28/ 3/ 1358 در حدود ششصد هزار تومان ماليات بر ارث آن‌ها را پرداخته‌ايم با عرض احترام و ادعيه خالصانه‌

بسمه تعالى، اگر معلوم نيست كه خريد زمين‌ها براى تجارت بوده ترقى آن خمس ندارد، بلى اگر براى تجارت بوده بايد ورثه خمس ترقى قيمت را بدهند و ميزان قيمت زمان ارث است و اگر ورثه خمس را ندهند و ترقى نمايد ترقى نسبت به مقدار خمس را هم بايد بدهند مگر آن‌كه بعد از ترقى‌