[سؤال 4076] 2018513

بسمه تعالى 25/ 2/ 1361

حضرت آيت اللَّه امام خمينى، لطفاً به چند سؤال زير پاسخ فرماييد:

1. كسانى كه براى خود سال قرار مى‌دهند و در سر سال حساب مى‌كنند و سرمايه آن‌ها مبلغ ده هزار تومان پول نقد مى‌شود و دو هزار تومان آن را خمس مى‌دهند، باقيمانده (مبلغ 8000 تومان) را از نظر شرع اشكال ندارد كه سرمايه خود قرار داده و در سال ديگر آن را از درآمد اين سال وضع نمايند؟

بسمه تعالى، در آخر سال بعد، سرمايه مخمس از مجموع موجودى كسر مى‌شود، باقيمانده- هر مقدار باشد- ربح محسوب است و خمس دارد.

2. كسانى كه در مسافرت هستند يا در جبهه‌ها و يا در شهرستان‌ها مشغول به خدمت هستند و نماز آن‌ها شكسته است و نمى‌توانند قصد كنند و نماز قضا هم دارند و هم قضاى نماز شكسته و هم قضاى نماز تمام، آيا مى‌توانند در موقعى كه در پادگان و يا در جبهه در سنگرها هستند، نمازهاى قضاى خود را به‌جا آورند؟

بسمه تعالى، نماز قضا را در هر كجا به‌جا بياورد مانع ندارد.

3. معمولًا در اطراف توابع قرا و محل‌ها، اراضى مشاعى وجود دارد و هيچ‌گونه درآمدى هم ندارد و فقط جهت خواب‌گاه گوسفند استفاده مى‌شود و ملك فردى خاص هم نمى‌باشد؛ و از طرفى جمعيت رو به ازدياد است و تهيه مسكن هم براى همه مردم ضرورى است و همه مردم هم وضع يكسان ندارند و اراضى‌ملكى هم گران‌قيمت است و جايى هم كه براى تهيه مسكن باشد خيلى كم است چون جنوب اين روستا روى تپه قرار گرفته است و براى تهيه مسكن خوب نيست و مشرق هم زير دشت آب قنات محل است كه از نظر آب سيل خطر دارد و غرب اين محل، رودخانه است؛ سمت راست رودخانه، قبرستان مسلمين است و خرمن‌گاه محل است كه براى جمع‌آورى گندم استفاده مى‌كنند و شمال محل، زمين موقوفه است؛ در شمال غربى اين محل، مقدارى زمين مشاعى است كه براى تهيه مسكن خيلى خوب است. آيا از نظر شرعى اجازه مى‌فرماييد كه اراضى مشاع اطراف محل را به كسانى كه نيازمند به تهيه مسكن هستند واگذار نماييم و پول آن را هر طور كه جناب‌عالى اجازه مى‌فرماييد عمل نماييم؟

بسمه تعالى، اگر ملك شخص يا اشخاصى نيست، با رضايت تمام اهالى محل و اجازه مقامات مسئول اشكال ندارد.

4. مقدارى از همين زمين مشاعى در سال 1356، پيش از انقلاب خريد و فروش شده است كه تعداد آن‌