مصاحبه [با محمد حسنين هيكل درباره علل شكلگيرى انقلاب]
زمان: جمعه 2 دى 1357/ 22 محرّم 1399
مكان: پاريس، نوفل لوشاتو
موضوع: بيان ويژگيها و علل اساسى شكلگيرى انقلاب اسلامى- ضرورت تلاش انديشمندان در تبيين انقلاب اسلامى
مصاحبهكننده: محمد حسنينْ هيكل، نويسنده و روزنامهنگار مصرى
سؤال: [حركت اسلامى را در مقايسه با زمان پيامبر چگونه مىبينيد؟]
جواب: حركت كنونى ايران نمونهاى است از حركت صدر اسلام؛ كه در يك مدت كوتاهى، تأثيرى بسيار عميق و طولانى بر جاى خواهد گذاشت.
[با وجود روحيه يأس و نااميدى كه در مردم ملاحظه مىشد، گسترش اين حركت جديد از چه چيزى ناشى مىشود؟]
- اين يأس در عموم كشورهاى اسلامى بود؛ براى اينكه تبليغات غربى و تبليغات اجنبى به قدرى شديد شده بود كه تمامى اهالى ممالك اسلامى را تحت سيطره آنها برده بود؛ و از اين جهت احتمال نجات در مردم اصلًا وجود نداشت. حالا با اين حركت و نهضتى كه پيدا شد، احتمال آن است كه ساير ممالك هم متصل و ملحق بشوند؛ نه تنها احتمال، بلكه نزديك به اطمينان است، كه مسلمين از اين سيطره نجات يابند؛ و از خداوند، نجات و تحقق آمال مسلمين را آرزو دارم.
[آيا پيشبينى مىكنيد كه حركت اسلامى ايران استمرار پيدا كند و به ساير كشورها نيز سرايت نمايد؟]
- استمرار اين جنبش از ناحيه مسلمانان ايران- قطعاً- خواهد بود؛ اما ايران محتاج به كسانى است كه از خارج كمك كنند؛ كمك تبليغاتى كنند، نويسندگان بزرگ، اداى دَين كنند. در چنين مشكلاتى به واسطه قلمهاى تواناى خود، مسائل را مطرح، به مردم خود و به ساير مردم جهان برسانند، و اين از موجبات تقويت روحى مردم ايران خواهد بود، تا آنها هم در استمرار خود ثابت قدم بشوند