مصاحبه [با راديو و تلويزيون هلند درباره ماهيت تمدن اسلامى‌]

زمان: 14 آبان 1357/ 4 ذى الحجه 1398

مكان: پاريس، نوفل لوشاتو

موضوع: ماهيت تمدن اسلامى‌

مصاحبه‌كننده: خبرنگار راديو و تلويزيون هلند

سؤال: [به نظر شما علت تظاهرات اخير ايران چيست؟ پيش‌بينى مى‌كنيد چه نوع اتفاقى رخ دهد؟]

جواب: علت تظاهراتْ كارهايى است كه شاه در اين مدت كرده است. مردم از اختناق و كشتارها ناراضى و تظاهرات رو به ازدياد است. پيش‌بينى مى‌شود كه اگر خيلى دامنه پيدا كند، انقلاب بالاترى پيش آيد. اگر شاه به عقل آيد و زودتر خودش كنار رود، آرامش نسبى تحقق پيدا خواهد كرد.

[برنامه سياسى شما چيست؟ آيا شما مبارزه مسلحانه يا ترور شاه را متد قابل قبولى مى‌دانيد؟]

- برنامه ما اين است كه با ادامه همين تظاهراتى كه در ايران جريان دارد، ان شاء اللَّه مسائل حل شود. و اگر چنانچه ديديم قابل حل نيست مبارزه مسلحانه را مورد بررسى قرار خواهيم داد.

[شما مى‌خواهيد چه نوع رژيمى را جانشين نظام كنونى سازيد؟ آيا شما تمدن اسلامى را با تمدن غربى كنونى ناسازگار مى‌دانيد؟]

- رژيمى كه به جاى رژيم ظالمانه شاه خواهد نشست، رژيم عادلانه‌اى است كه شبيه آن رژيم در دموكراسى غرب نيست و پيدا نخواهد شد. ممكن است دموكراسى مطلوب ما با دموكراسيهايى كه در غرب هست مشابه باشد، اما آن دموكراسى‌اى كه ما مى‌خواهيم به وجود آوريم در غرب وجود ندارد. دموكراسى اسلام، كاملتر از دموكراسى غرب است.

[اخيراً شما سلطنت را كه در قانون اساسى 1906 [1] آمده است مورد انكار قرار داديد؛ آيا در اين مورد

[1] قانون اساسى مشروطيت كه در 1324 ه. ق. (1284 ه. ش.) به توشيح مظفر الدين شاه قاجار رسيد و با كودتاى اسفند 1299 ه. ش. و به قدرت رسيدن رضا خان، با تشكيل مجلس مؤسسان فرمايشى، سلطنت از سلسله قاجار به رضا خان منتقل شد و وى در سال 1305 ه. ش. به عنوان نخستين پادشاه پهلوى تاجگذارى كرد.