نامه [به آقاى مرتضى مطهرى درباره اوضاع حوزه‌هاى علميه‌]

زمان: اواخر سال 1356 ه. ش./ اوايل سال 1398 ه. ق. [1]

مكان: نجف‌

موضوع: اوضاع حوزه‌هاى علميه‌

مخاطب: مطهرى، مرتضى- تهران‌

بسمه تعالى‌

پس از اهداى سلام و تحيت؛ مرقوم شريف واصل، سلامت و توفيق جنابعالى را خواستارم. مطالبى كه مرقوم شده است بسيارى از آن مورد نظر بوده و هست. اميد است توفيق پيدا شود كه از مفاسد جلوگيرى شود. اينكه من از دور بودن شما از حوزه قم و همين طور دور بودن بعضى آقايان كه خوب بود در اين اوضاع آشفته و هرج و مرجْ حوزه‌هاى ما از آنها استفاده كنند، من ناراحتيم براى همين مفاسد منتظره است. اشخاصى را كه اسم برده‌ايد اين مشكل را حل نمى‌كنند، اگر بر مشكل به واسطه دخالت بعض از آنها كه طبقه جوان از امثال آنها ناراحت هستند اضافه نكنند. قضيه شورا و اجتماع ارباب حل و عقد نيز عقده‌اى را حل نمى‌كند بلكه چنين اجتماعى محقق نخواهد شد؛ من تجربه بلكه تجربه‌ها دارم. آنچه در رأس مفاسد است همان امر سوم است كه اشاره كرده‌ايد كه حوزه از درون تهديد مى‌شود، بايد آن علاج شود و علاجى [نيست‌] جز آنكه شخصيتهايى كه مورد قبول باشند و از حيث معلومات قابل عرضه باشند در حوزه‌ها باشند و آنها ابتكار را به دست گيرند. شما براى انتخاب اين اشخاص بهتر خبره هستيد و مى‌توانيد اشخاصى را پيدا كنيد كه- و لو به نحو نوبت- تمام ايام، حوزه را اشغال كنند و بتدريج در روحيه جوانها مؤثر شوند.

من در نامه‌اى كه اخيراً در جواب «اتحاديه انجمنهاى اسلامى در اروپا» نوشته‌ام‌ [2]

[1] در صحيفه نور (دوره 22 جلدى و دوره جديد) نامه بدون تاريخ درج گرديده است.

[2] پيام امام به «اتحاديه انجمنهاى اسلامى دانشجويان در اروپا» مورخ 5 ربيع الاول 98 (24/ 11/ 1356).