responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح چهل حديث( اربعين حديث) نویسنده : الخميني، السيد روح الله    جلد : 1  صفحه : 654

شش اسم و كمال ديگرى است كه در سوره مباركه «توحيد» پس از اين كلمه مباركه ذكر شده، زيرا كه ذات مقدس چون «هو» مطلق است، كه اشاره به صرف وجود است، مستجمع جميع كمالات اسمائيه است، پس اللّه است. و چون صرف وجود به حقيقت بسيطه داراى جميع اوصاف و اسماء است و اين كثرت اسمائى وحدت ذات مقدس را منثلم نكند، أحد است. و چون صرف را ماهيت نيست، صمد است. و چون صرف را نقص حاصل نشود و از غير حاصل نشود و تكرر بر آن ممتنع باشد، «والد» و «مولود» نيست و «كفو» ى ندارد.»- انتهى.

بايد دانست كه از براى «صمد» در اخبار شريفه معانى و اسرار كثيره ذكر فرمودند كه اشتغال به بيان آن از طور اين اوراق خارج است و محتاج به رساله جداگانه. و در اين مقام به يك نكته اشاره نماييم. و آن اين است كه اگر صمد اشاره به نفس ماهيت باشد، به حسب بعض اعتبارات، و معانى «اللّه» در اللّه الصّمد، از اعتبارات مقام واحديت و مقام احديت جمع اسماء است. و اگر اشاره به صفت اضافى باشد، چنانچه از بعض روايات استفاده شود، اشاره به احديّت جمع اسماء در حضرت تجلى به فيض مقدس و معنى آن موافق با اللّه نور السّموات‌ است.

فصل در اشاره اجماليه به تفسير آيات شريفه سوره «حديد» تا «عليم بذات الصدور» است.

اما آيه شريفه اوّل [1] دلالت كند بر تسبيح جميع موجودات، حتى نباتات و جمادات. و تخصيص آن را به ذوى العقول از احتجاب عقول ارباب عقول است. و اين آيه شريفه فرضا قابل تأويل باشد، آيات شريفه ديگر قابل اين تأويل نيست، مثل قوله تعالى: أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّه يَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِي السَّمواتِ وَ مَنْ فِي الأرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوابُّ وَ كَثيرٌ مِنَ النّاسِ‌. [2] چنانچه تأويل «تسبيح» را به تسبيح تكوينى يا فطرى از تأويلات بعيده بارده‌اى است كه اخبار و آيات شريفه از آن ابا دارد، با آنكه خلاف برهان متين دقيق حكمى و مشرب احلاى عرفانى است. و عجب از حكيم بزرگ و دانشمند كبير صدر المتألهين، قدّس سرّه،


[1] سبّح للّه ما في السّموات و الارض و هو العزيز الحكيم. (آنچه در آسمان‌ها و زمين است خداوند را تسبيح گو است و اوست تواناى دانا.)

[2] «آيا نمى‌بينى هر كه در آسمان‌ها و هر كه در زمين است و خورشيد و ماه و ستارگان و كوهها و درختان و جانوران و بسيارى از مردمان خدا را سجده مى‌كنند.» (حج- 18).

نام کتاب : شرح چهل حديث( اربعين حديث) نویسنده : الخميني، السيد روح الله    جلد : 1  صفحه : 654
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست