و عن ثواب الأعمال بإسناده عن أبي جعفر، عليه السّلام، قال قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله: ليس شي‌ء إلّا و له شي‌ء يعد له إلّا اللّه. فإنّه لا يعد له شي‌ء و لا اله إلّا اللّه» لا يعد له شي‌ء. و دمعة من خوف اللّه فإنّه ليس لها مثقال، فإن سالت على وجهه، لم يرهقه قتر و لا ذلّة بعدها أبدا. [1] «فرمود حضرت باقر، عليه السلام، كه حضرت رسول خدا، صلّى اللّه عليه و آله، فرمود: هيچ چيز نيست مگر آنكه براى آن معادلى است، مگر خداوند كه هيچ چيز معادل او نيست، و «لا إله إلّا اللّه» كه معادله نكند با آن چيزى. و قطره اشك از ترس خدا كه همميزان آن چيزى نيست، و اگر جريان پيدا كند به رويش، فرو نگيرد آن را غبار و ذلّتى هيچگاه.» و در حديث است كه «انسان [كه‌] از كثرت گناه ما بين او و بين بهشت بيشتر است از بين زمين تا عرش، پس هر گاه گريه كند از خوف خدا درصورتى‌كه پشيمان شده است از آنها، ما بين او و بين بهشت نزديك شود مثل مژگان چشم به چشم.» [1] و در كافى از حضرت صادق، عليه السلام، منقول است كه «هر چيزى را كيل و وزنى است، مگر گريه را كه قطره‌اى از آن درياهاى آتش را خاموش مى‌كند.» و فرمود: «اگر يك نفر گرينده در يك امت باشد، همه مورد رحمت شوند.» [2] و احاديث از اين قبيل بسيار است. [3]

در بيان رفع استبعاد از آن است كه به عمل حقير ثواب بزرگ دهند

و آنچه لازم است اشاره به آن، آن است كه بعضى از نفوس ضعيفه غير مطمئنه به امثال اين ثوابهاى بسيار براى امور جزئيه خدشه مى‌كنند، غافل از آنكه اگر چيزى در نظر ما در اين عالم كوچك آمد، دليل نمى‌شود كه صورت غيبيه ملكوتيه آن نيز حقير و ناچيز است. چه بسا باشد كه موجود كوچكى ملكوت و باطن آن در كمال عظمت و بزرگى باشد، چنانچه هيكل مقدس و صورت جسمانى رسول اكرم خاتم و نبىّ مكرم معظم، صلّى اللّه عليه و آله، يكى از موجودات كوچك اين عالم بود، و روح مقدسش محيط به ملك و ملكوت و واسطه ايجاد سماوات و ارضين بود. پس، حكم كردن به حقارت و كوچكى چيزى به حسب صورت باطنى ملكوتى، فرع علم به عالم ملكوت و بواطن اشياست. و از براى امثال ماها حق اين حكم نيست، و ما

[1] قال الصادق (ع): إنّ الرّجل ليكون بينه و بين الجنّة أكثر ممّا بين الثّرى إلى العرش لكثرة ذنوبه، فما هو إلّا أن يبكى من خشية اللّه، عزّ و جلّ، ندما عليها حتى يصير بينه و بينها أقرب من جفنه إلى مقلته. وسائل الشيعة، ج 11، ص 178، «كتاب الجهاد»، باب 15 از «ابواب جهاد نفس»، حديث 10.

[2] أبي عبد اللّه (ع) قال: ما من شي‌ء إلّا و له كيل و وزن إلّا الدّموع، فإنّ القطرة تطفئ بحارا من نار، و لو أن باكيا بكى في أمّة لرحموا. اصول كافى، ج 2، ص 481، «كتاب الدعاء»، «باب البكاء»، حديث 1.

[3] كلينى در كافى 13 حديث در «باب بكاء»، و شيخ حرّ عاملى 15 حديث در باب 15 از «ابواب جهاد نفس» در فضيلت گريستن نقل مى‌كنند.

______________________________

[1] منبع پيشين، ص 7- 176، حديث 6. ثواب الأعمال، ص 17، «ثواب من قال «لا إله إلا اللّه»، حديث 6.