في الدّنيا و لم يردّها إلى أهلها، ثمّ أدركه الموت، مات على غير ملّتي، و يلقى اللّه و هو عليه غضبان. و من اشترى خيانة و هو يعلم، فهو كالّذي خانها. [1] «از حضرت رسول اكرم، صلّى اللّه عليه و آله، نقل فرمودند كه آن حضرت نهى فرمود از خيانت و فرمود: كسى كه خيانت كند در دنيا به امانتى و به صاحبش ردّ نكند آن را و بميرد، مرده است به غير ملت من، و ملاقات كند خداوند را در حالى كه آن ذات مقدس بر او غضبناك است. و كسى كه خريدارى كند آن را با علم به خيانت، او نيز مثل آن خائن است.» و از اين قبيل احاديث ديگر نيز هست. و معلوم است كه نتيجه غضبناكى ذات مقدس حق بر بنده چه خواهد بود. البته حضرات شافعين نيز كسى را كه مورد غضب حق است شفاعت نكنند، خصوصا كه شخص خائن از ملت رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله، نيز خارج است. و در حديث ديگر است كه «كسى كه خيانت كند به مؤمنى، از من نيست.» [1] و در حديث ديگر است كه «از دين اسلام خارج است و او را در شفير جهنم اندازند ابد الآبدين.» [2] پناه مى‌برم به خدا از اين خطيئه.

و معلوم است خيانت به مؤمنين اعم است از خيانت مالى، و خيانتهاى ديگر كه از آن بالاتر است. پس انسان بايد در اين عالم نيز خيلى از نفس امّاره مواظبت كند.

چه بسا باشد كه به انسان امورى را تعميه كند و سهل و آسان نمايش دهد، با آنكه موجب شقاوت ابدى و خذلان دايمى است. اين حال خيانت به بندگان خدا. و از اينجا حال خيانت به امانت حق تعالى نيز معلوم شود.

در اشاره به بعضى امانات حق است‌

و بايد دانست كه حق تبارك و تعالى تمام قوا و اعضاى ظاهريه و باطنيه را به ما مرحمت فرموده و بسط نعمت و رحمت در مملكت ظاهر و باطن ما فرموده و در تحت قدرت ما تمام آنها را مسخر فرموده، و اين‌ها را به ما به رسم امانت مرحمت فرموده، در صورتى كه تمام آنها پاك و پاكيزه و طاهر از قذارات صوريه و معنويه بودند، و آنچه از عالم غيب براى ما نازل فرموده تمام آنها مطهّر از آلايش بوده‌اند، پس اگر ما در وقت ملاقات آن ذات مقدس آن امانات را بدون آلايش به عالم طبيعت و قذارات‌

[1] در حديث امام رضا (ع) آمده است: ليس منّا من غشّ مسلما و ليس منّا من خان مؤمنا (از ما نيست كسى كه با مسلمان غش كند، و از ما نيست كسى كه با مؤمنى خيانت ورزد.) منبع پيشين، حديث 3.

______________________________

[1] وسائل الشيعة، ج 13، ص 225، «كتاب الوديعة»، باب 3، حديث 2.

[2] منبع پيشين، حديث 5 (از پيغمبر ص)