چيزى است براى آن.

و ملأ الإناء ماء و من الماء و بالماء، وضع فيه بقدر ما يأخذه. يعنى، در آن [آب‌] ريخت به قدرى كه مى‌گرفت.

و «أكل» متكلّم من يكل. و كل إليه الأمر، أى سلّمه و فوّضه و تركه إليه و اكتفى به. يعنى، امر را به او واگذار و موكول كرد و خود در آن تصرفى ننمود.

«أسدّ» متكلّم من سدّ يسدّ سدّا، من باب نصر، نقيض «الفتح». يعنى، بستن.

«الفاقة» أى الحاجة و الفقر. يعنى، نيازمندى و گدايى است.

و أملا قلبك خوفا منّى ظاهر آن است كه به صيغه متكلم [است‌]. و صيغه امر بودن و عطف به اوّل كلام بودن بعيد است. و آنچه به مناسبت بيان كردنى است در حديث شريف در ضمن فصولى به رشته تحرير در مى‌آوريم. ان شاء اللّه.

فصل‌

بدان كه فراغت براى عبادت حاصل شود به فراغت وقت براى آن و فراغت قلب. و اين امر از مهمات است در باب عبادات كه حضور قلب بدون آن تحقق پيدا نكند. و عبادت بى‌حضور قلب قيمتى ندارد.

و آنچه باعث حضور قلب شود دو و امر است: يكى فراغت وقت و قلب، و ديگر فهماندن به قلب اهميت عبادت را. و مقصود از فراغت وقت آن است كه انسان در هر شبانه روزى براى عبادت خود وقتى را معين كند كه در آن وقت خود را موظف بداند فقط به عبادت، و اشتغال ديگرى را براى خود در آن وقت قرار ندهد. انسان اگر بفهمد كه عبادت يكى از امور مهمه‌اى است كه از كارهاى ديگر اهميتش بيشتر بلكه طرف نسبت با آنها نيست، البته اوقات آن را حفظ مى‌كند و براى آن وقتى‌