الحديث العاشر

بالأسناد المتّصلة إلى رئيس المحدّثين، محمّد بن يعقوب، رضوان اللّه عليه، عن الحسين بن محمّد، عن معلّى بن محمّد، عن الوشّاء عن عاصم بن حميد، عن أبي حمزة، عن يحيى بن عقيل قال: قال أمير المؤمنين، عليه السّلام: إنّما (انّى ن خ) أخاف عليكم اثنتين: اتّباع الهوى، و طول الأمل. أمّا اتّباع الهوى فانّه يصدّ عن الحقّ و أمّا طول الأمل، فينسى (فإنّه ينسى ن خ) الآخرة. [1] ترجمه «يحيى بن عقيل گفت فرمود امير المؤمنين عليه السلام: «همانا نترسم من بر شما مگر دو چيز را: پيروى هوى، و درازى اميد. امّا پيروى هوى، پس همانا او باز مى‌دارد از حق، و اما درازى اميد، پس از ياد مى‌برد آخرت را.» شرح «هوى» به حسب لغت دوست داشتن و اشتهاست، و فرقى در متعلق نكند، خواه چيز خوب ممدوحى باشد يا زشت مذمومى. ولى غالب استعمالات آن در مشتهيات مذمومه است: يا براى آنكه غالبا نفس مايل است به هوس‌رانى و شهوات مذمومه، يا براى آنكه به حسب مقتضاى طبيعت نفس مايل است به شهوات باطله و هواهاى نفسانيه اگر مهار عقل و شرع نباشد. و اما احتمال حقيقت شرعيه [1] چنانچه بعضى محققين فرمودند، [2] بعيد است.

و «صدّ» از شى‌ء به معناى منع و اعراض و صرف از آن آمده و همه مناسب است. ولى اين جا به معنى منع و صرف است، زيرا كه «صدّ» به معناى «اعراض»، لازم است. ما ان شاء اللّه در ضمن دو مقام به ذكر فساد اين دو خصلت و كيفيت منع‌

[1] «حقيقت شرعيه» عنوان لفظى است كه شارع آن را در معنايى جديد، غير از معناى لغوى آن، بدون قرينه به كار برده است. به عبارت ديگر آن را از معناى اصلى و اولى خود گردانيده باشد.

______________________________

[1] اصول كافى، ج 2، ص 335 و 336، «كتاب ايمان و كفر»، «باب اتباع الهوى»، حديث 3.

[2] مرآة العقول، ج 10، ص 312، «كتاب ايمان و كفر»، «باب اتباع الهوى»، حديث 1.