خدا كن در اين توفيق و بدان كه يك قدم پيش رفتى و مورد نظر الهى شدى، و خداوند إن شاء اللّه تو را راهنمايى مى‌كند در پيشرفت امور دنيا و آخرت، و كار فردا آسانتر خواهد شد. چندى به اين عمل مواظبت كن، اميد است ملكه گردد از براى تو به طورى كه از براى تو كار خيلى سهل و آسان شود، بلكه آن وقت لذت مى‌برى از اطاعت فرمان خدا و از ترك معاصى در همين عالم، با اينكه اينجا عالم جزا نيست لذت مى‌برد و جزاى الهى اثر مى‌كند و تو را ملتذّ مى‌نمايد.

و بدان كه خداى تبارك و تعالى تكليف شاق بر تو نكرده و چيزى كه از عهده تو خارج است و در خور طاقت تو نيست بر تو تحميل نفرموده، لكن شيطان و لشكر او كار را بر تو مشكل جلوه مى‌دهند. و اگر خداى نخواسته در وقت محاسبه ديدى سستى و فتورى شده در شرطى كه كردى، از خداى تعالى معذرت بخواه و بنا بگذار كه فردا مردانه به عمل شرط قيام كنى. و به اين حال باشى تا خداى تعالى ابواب توفيق و سعادت را بر روى تو باز كند و تو را به صراط مستقيم انسانيت برساند.

فصل در تذكّر است‌

و از امورى كه انسان را معاونت كامل مى‌نمايد در مجاهده با نفس و شيطان، و بايد انسان سالك مجاهد خيلى مواظب آن باشد، «تذكّر» است. و ما اين مقام را به ذكر آن ختم مى‌كنيم با اينكه خيلى از مطالب باقى است. و آن در اين مقام عبارت است از ياد خداى تعالى و نعمتهايى كه به انسان مرحمت فرموده.

بدان كه از امور فطريه، كه هر انسان جبلة و فطرة بدان حكم مى‌كند، احترام منعم است. و هر كس در كتاب ذات خود اگر تأملى كند، مى‌بيند كه مسطور است كه بايد از كسى كه به انسان نعمتى داد احترام كند. و معلوم است هر چه نعمت بزرگتر باشد و منعم در آن انعام بى غرضتر باشد، احترامش در نظر فطرت لازمتر و بيشتر است. مثلا فرق واضح است در احترام بين كسى كه به شما يك اسب مى‌دهد و آن منظور نظرش هست، با كسى كه يك ده ششدانگى بدهد و در اين دادن منتى هم نگذارد. مثلا اگر دكترى شما را از كورى نجات داد فطرتا او را احترام مى‌كنيد، و اگر از مرگ نجات داد بيشتر احترام مى‌كنيد. اكنون ملاحظه كن نعمتهاى ظاهره و