آيا اويس قرني در جنگ صفين امير المومنين عليه السلام را ياري كرد ؟

سؤال كننده : فرهاد.ف

پاسخ :

اويس قرني ، يكي از با وفا ترين و برترين ياران امير المؤمنين عليه السلام بوده است كه در جنگ صفين حضور داشته و در همان جنگ نيز به شهادت رسيده است . روايات فراواني از طريق شيعه و سني در اين باره وارد شده است كه من فقط به يك روايت از طريق شيعه بسنده مي كنم .

مرحوم شيخ مفيد رحمت الله عليه در كتاب شريف الإرشاد مي نويسد :

وَ قَالَ (عليه السلام) بِذِي قَارٍ وَ هُوَ جَالِسٌ لِأَخْذِ الْبَيْعَةِ يَأْتِيكُمْ مِنْ قِبَلِ الْكُوفَةِ أَلْفُ رَجُلٍ لَا يَزِيدُونَ رَجُلًا وَ لَا يَنْقُصُونَ رَجُلًا يُبَايِعُونِّي عَلَي الْمَوْتِ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ فَجَزِعْتُ لِذَلِكَ وَ خِفْتُ أَنْ يَنْقُصَ الْقَوْمُ عَنِ الْعَدَدِ أَوْ يَزِيدُوا عَلَيْهِ فَيَفْسُدُ الْأَمْرُ عَلَيْنَا وَ لَمْ أَزَلْ مَهْمُوماً دَأْبِي إِحْصَاءُ الْقَوْمِ حَتَّي وَرَدَ أَوَائِلُهُمْ فَجَعَلْتُ أُحْصِيهِمْ فَاسْتَوْفَيْتُ عَدَدَهُمْ تِسْعَمِائَةِ رَجُلٍ وَ تِسْعَةً وَ تِسْعِينَ رَجُلًا ثُمَّ انْقَطَعَ مَجِي ءُ الْقَوْمِ فَقُلْتُ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ مَا ذَا حَمَلَهُ عَلَي مَا قَالَ فَبَيْنَا أَنَا مُفَكِّرٌ فِي ذَلِكَ إِذْ رَأَيْتُ شَخْصاً قَدْ أَقْبَلَ حَتَّي دَنَا فَإِذَا هُوَ رَاجِلٌ عَلَيْهِ قَبَاء صُوفٍ مَعَهُ سَيْفُهُ وَ تُرْسُهُ وَ إِدَاوَتُهُ فَقَرُبَ مِنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (عليه السلام) فَقَالَ لَهُ امْدُدْ يَدَكَ أُبَايِعْكَ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (عليه السلام) وَ عَلَامَ تُبَايِعُنِي قَالَ عَلَي السَّمْعِ وَ الطَّاعَةِ وَ الْقِتَالِ بَيْنَ يَدَيْكَ حَتَّي أَمُوتَ أَوْ يَفْتَحَ اللَّهُ عَلَيْكَ فَقَالَ لَهُ مَا اسْمُكَ قَالَ أُوَيْسٌ قَالَ أَنْتَ أُوَيْسٌ الْقَرَنِيُّ قَالَ نَعَمْ قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ أَخْبَرَنِي حَبِيبِي رَسُولُ اللَّهِ (صلي الله عليه وآله وسلم) أَنِّي أُدْرِكُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِهِ يُقَالُ لَهُ أُوَيْسٌ الْقَرَنِيُّ يَكُونُ مِنْ حِزْبِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ يَمُوتُ عَلَي الشَّهَادَةِ يَدْخُلُ فِي شَفَاعَتِهِ مِثْلُ رَبِيعَةَ وَ مُضَرَ .

الإرشاد في معرفة حجج الله علي العباد ، ج 1، ص : 316 و إرشاد القلوب إلي الصواب، ج 2، ص: 225 وإعلام الوري بأعلام الهدي ، ص 170 و الخرائج و الجرائح، ج 1، ص: 200

هنگامي كه [ حضرت علي عليه السلام ] در منزل ذي قار (نزديكي بصره) براي بيعت كردن نشسته بود فرمود :

از سمت كوفه هزار مرد بدون كم و زياد مي آيند و بشرط جان با من بيعت كنند (كه تا دم مرگ دست از ياري من بر ندارند)

ابن عباس گويد : من از اين سخن بيتاب شدم و ترسيدم مبادا اين مردم كه از كوفه مي آيند از اين شماره كمتر باشند يا زيادتر شوند آنگاه كار بر ما تباه گردد (و مردم بگويند علي عليه السّلام دروغ گفت) و همچنان در شماره آنان اندوهناك بودم تا اين كه جلوداران ايشان رسيدند و من مي شمردم و چون نهصد و نود و نه نفر تمام شمردم دنباله ايشان بريد و ديگر كسي نيامد ، من گفتم :

«إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» چه چيز علي را وادار كرد بر آنچه گفت ؟

همين طور كه من در اين انديشه بودم ناگهان شخصي را ديدم كه مي آيد تا اين كه نزديك شد ديدم مردي است كه جامه پشمين در بر دارد و شمشير و سپر و آفتابه همراه او است ، پس نزديك امير المؤمنين عليه السّلام رفته و عرض كرد : دست خود را دراز كن تا با تو بيعت كنم ، امير المؤمنين عليه السّلام فرمود:

بر چه چيز با من بيعت كني؟

عرض كرد : بر شنيدن ( سخنانت ) و پيروي ( دستوراتت ) و جنگيدن در ركاب تو تا مرگم فرا رسد يا اين كه خداوند فتح و پيروزي نصيبت گرداند .

حضرت به او فرمود : نامت چيست ؟ عرض كرد : اويس ، فرمود : تو اويس قرني هستي ؟ عرض كرد : آري ، فرمود : «اللَّه اكبر» حبيب من رسول خدا (صلي الله عليه وآله وسلم ) به من خبر داد كه مردي از امت او را ( خواهم ديد و ) درك خواهم نمود و او را اويس قرني مي گويند ، و او از حزب خدا و رسول او است مرگش به شهادت ( در راه دين ) خواهد بود ، و ( گروه بسياري ) مانند ( بسياري گروه دو قبيله ) ربيعه و مضر در شفاعت او ( در روز رستاخيز ) در آيند ، ( و به وسيله شفاعتش از آتش دوزخ رهائي يابند ) .

موفق باشيد

گروه پاسخ به شبهات

مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج)