کذلِک یضْرِبُ اللّهُ الْحَقَّ وَ الْباطِلَ

اینچنین خدا حقّ و باطل را میزند.

در اینجا بعضی از مفسّرین گفتهاند که یعنی اینچنین خداوند حقّ و باطل را مثال میزند، بعضی دیگر گفتهاند اینچنین خداوند حقّ و باطل را به یکدیگر میزند، یعنی اینچنین میان حقّ و باطل تصادم و برخورد واقع میشود؛ برخورد حقّ و باطل چیزی است نظیر برخورد آب و کف.

فَامَّا الزَّبَدُ فَیذْهَبُ جُفاءً وَ امّا ما ینْفَعُ النّاسَ فَیمْکثُ فِی الْأَرْضِ.

و امّا کف میرود و نیست و نابود میشود و امّا آنچه به مردم سود میرساند در زمین باقی میماند.

به اصطلاح ادبی، اینجا حکمی را معلّق به صفتی کرده است؛ یعنی این صفت علّت آن حکم است. نفرموده آب باقی میماند، فلز باقی میماند، بلکه میفرماید آنچه برای مردم نافع است از آن آب و فلز، به اعتبار نافع بودن باقی میماند؛ به دلیل اینکه نافع است، خیر است، سودمند است باقی میماند. یعنی بقا از آن نافع بودن و سودمندی است؛ بیسودها، بیخاصیتها، بیفایدهها حذف شدنی و از بین رفتنی و محکوماند.

کذلِک یضْرِبُ اللّهُ الْأَمْثالَ.

خدا مثلها را اینچنین بیان میکند.

از این مثال چند نکته جالب استفاده میشود:

الف . نمود داشتن باطل و اصیل بودن حق

«فاحتمل السّیل زبدا رابیا»، یعنی کف روی آب را میگیرد و میپوشاند بطوریکه اگر آدم جاهلی بیاید نگاه کند و از ماهیت قضیه خبر نداشته باشد، کف خروشانی را میبیند که در حرکت است و توجّهی به آب باران که زیر این کفهاست