یک انسان و شناخت ما از او که آیا انسانی مهربان و خیر خواه است یا عقدهای و کینهجو، آیا زیرک و باهوش و نکته سنج است یا احمق و کودن، طرز تفکرش درباره جهان و زندگی چیست، چه مسلک و طریقهای دارد و امثال اینها که به «شخصیت» او مربوط میشود نه به شخص او، در تلقّی ما نسبت به او مؤثّر است؛ یعنی این که او خیر خواه یا باهوش باشد، به او در نظر ما یک چهره میدهد و عکس العمل ما را در برابر او به گونهای میسازد، و اینکه او عقدهای و کینهجو یا کودن و احمق باشد، چهره دیگری به او میدهد و عکس العمل دیگری در ما به وجود میآورد، بر خلاف آگاهی از درجه فشار خون یا گروه خون او و یا اینکه قلبش طبق معمول در طرف چپ سینه است و یا استثنائاً در طرف راست، یک قلبی است و یا استثنائاً دو قلبی که هیچ تأثیری در شخصیت او در نظر ما و یا در عکس العمل ما نسبت به او ندارد.

انواع جهان بینی

جهان بینی، به طور کلّی سه گونه است، یعنی از سه منبع ممکن است الهام بگیرد: علم، فلسفه، دین.

پس جهان بینی سه گونه است: علمی، فلسفی، دینی.

جهان بینی علمی

علم چگونه و در چه حدودی به ما نسبت به جهان، شناخت و بینش میدهد؟ آیا علم بدون استمداد از فلسفه و مستقلّ از فلسفه قادر است آنچه را قبلًا «جهان بینی» نامیدیم به ما ارزانی دارد؟

علم یعنی تحقیق درباره موضوعاتی خاص از قبیل اجسام بیجان، گیاه، حیوان، تن انسان، روان انسان، جامعه و غیره. علم مبتنی بر سه چیز است: بررسی جزئیات، فرضیه و آزمون.

یک عالم که در جستجوی قوانین حاکم بر یک پدیده است، اوّل به بررسی و مشاهده موارد جزئی میپردازد. پس از مرحله بررسی و مطالعه و مشاهده موارد جزئی، فرضیهای در ذهن او نقش میبندد و سپس آن را در عمل، مورد آزمایش قرار میدهد.