اتّهام مخالفان

در آغاز این مقاله گفتیم مخالفان پیغمبر و اسلام در آن تاریخ، آن حضرت را به اخذ مطلب از افواه دیگران متّهم کردند (در آیاتی از قرآن این اتّهام منعکس است)، ولی به این جهت متّهم نکردند که چون با سواد است و خواندن و نوشتن میداند، شاید کتابهایی نزد خود دارد و مطالبی که میآورد از آن کتابها استفاده کرده است.

ممکن است کسی بگوید رسول خدا را به این جهت نیز متّهم کردهاند و این اتّهام نیز در قرآن منعکس است. در سوره فرقان آیه 5 میفرماید:

وَ قالوا اساطیرُ الاوَّلینَ اکتَتَبَها فَهِی تُمْلی عَلَیهِ بُکرَةً وَ اصیلًا.

گفتند: اینها که این میگوید افسانههای پیشینیان است که آنها را نوشته پس هر صبح و شام بر او املاء و القاء میشود.

جواب این است که گذشته از اینکه اتّهامات دشمنان پیغمبر آنچنان تعصّبآمیز و ناشی از عقده و احساسات بود که به تعبیر قرآن جز «ظلم و زور» نامی بر آن نتوان نهاد، این آیه صراحت ندارد که آنها مدّعی بودهاند پیغمبر خودش مینوشته است.

کلمه «اکتتاب»، هم به معنی نوشتن آمده است و هم به معنی «استکتاب» که عبارت است از اینکه شخصی از دیگری بخواهد که برای او بنویسد.