ابن خلّکان در جلد 4 تاریخ خود ذیل احوال محمّد بن عبد الملک معروف به «ابن الزّیات» وزیر معتصم و متوکل مینویسد:

«وی قبلًا جزء دبیران معتصم خلیفه عبّاسی بود و وزارت را احمد بن شاذی بصری به عهده داشت. روزی نامهای برای معتصم رسید و وزیر آن نامه را برای خلیفه قرائت کرد. در آن نامه کلمه «کلاء» آمده بود. معتصم که از معلومات بهرهای نداشت از وزیر پرسید: کلاء چیست؟ وزیر هم نمیدانست. معتصم گفت: «خلیفة امّی و وزیر عامّی» یعنی خلیفهای درس ناخوانده و وزیری جاهل. آنگاه گفت بگویید یکی از دبیران بیاید. ابن الزّیات حاضر بود و آمد. این کلمه را با چند کلمه دیگر که قریب المعنی بودند معنی کرد و تفاوت آنها را گفت. همین امر مقدّمه وزارت ابن الزّیات شد.»

معتصم که به لغت عامّه سخن میگفته است، از کلمه «امّی» درس ناخوانده قصد کرده است. نظامی میگوید:

2 آیا از قرآن استفاده می شود که رسول اکرم می خوانده و می نوشته است؟

آقای دکتر سید عبداللّطیف مدّعی است از بعضی از آیات قرآن صراحتاً میتوان فهمید که آن حضرت، هم میخوانده و هم مینوشته است، از آن جمله آیه 164 از سوره آل عمران است:

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَی الْمُؤمِنینَ اذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسولًا مِنْ انْفُسِهِمْ یتْلوا عَلَیهِمْ ایاتِهِ و یزَکیهِمْ وَ یعَلِّمُهُمُ الْکتابَ وَ الْحِکمَةَ وَ انْ کانوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ.