میشنوید.

این امواج در فضا وجود دارد. با چه حسّی ما میتوانیم آنها را درک کنیم؟ با هیچ حسّی، فقط با قرائن علمی. حتّی علما میتوانند طول این امواج را به دست آورند بدون اینکه آنها را ببینند. پس اجمالًا ما میفهمیم که این امواج وجود دارند.

بسیار بسیار جاهلانه است که انسان دایره ایمان و تصدیق خودش را محدود کند و بگوید من فقط به هر چیز که آن را مستقیماً با یکی از حواسّ خودم درک میکنم، ایمان دارم.

[ ایمان به مددهای غیبی ]

معنی «الَّذینَ یؤْمِنونَ بِالْغَیبِ» چیست؟ آیا فقط این است که ایمان داشته باشیم که غیبی وجود دارد، خدایی وجود دارد، وحیی وجود دارد، ملائکه و فرشتگانی وجود دارند؟

کتب آسمانی، منشأ غیبی دارند؟ معادی وجود دارد؟ یا ایمان داشته باشیم که امام زمانی وجود دارد؟ آیا ایمان به غیب همین است و به همین جا خاتمه پیدا میکند؟ نه، بالاتر است. ایمان به غیب آن وقت ایمان به غیب است که انسان یک ایمانی هم به رابطه میان خودش با غیب داشته باشد؛ ایمان داشته باشیم که اینجور نیست که غیبی هست جدا و ما هستیم جدا؛ باید به مددهای غیبی ایمان داشته باشیم. شما در سوره حمد میخوانید:«ایاک نَعْبُدُ وَ ایاک نَسْتَعینُ» ای خدای نهان و پنهان! ما تنها تو را پرستش میکنیم و از تو کمک میگیریم، از تو مدد میگیریم، از تو نیرو میخواهیم. این، استمداد است. در راهی که میرویم، این نیروهایی را که تو به ما دادهای به کار میاندازیم ولی میدانیم که سررشته تمام نیروها در دست توست؛ از تو قوّت میخواهیم، از تو مدد میخواهیم، از تو هدایت میخواهیم.

شب جمعه است، در دعای کمیل این طور میخوانیم: «یا ربّ، یا ربّ، یا ربّ، قوّ علی خدمتک جوارحی و اشدد علی العزیمة جوانحی و هب لی الجدّ فی خشیتک و الدّوام فی الاتّصال بخدمتک» پروردگارا، پروردگارا، پروردگارا! به اعضا و جوارح من نیرو بده ولی در راه خدمت خودت. خودتان را بنده آماده به خدمت نشان میدهید، از خدا استمداد میکنید و نیرو میخواهید: نه تنها برای اعضا و جوارح خودم نیرو میخواهم، برای دل خودم و برای عزم و تصمیم خودم هم از تو نیرو میخواهم. خدایا به دل من عزم و تصمیم بده، اراده مرا محکم کن.

اصلًا «دعا» یعنی چه؟ بسیار خوب، ایمان دارم به غیب برای خودش، من برای خودم؟ نه، نکتهای میگویند که حرف خوبی است. میگویند یکی از تفاوتهایی که