خلاف شرع را مرتکب میشود، فلان حرف ضد اسلام را در یک جا میزند (این اصل گناه)، برای چه؟ برای اینکه اگر آن حرف را نزند در فلان کار راهش نمیدهند.

اگر در آن کار راه ندهند بعد دستش در کسب و کار هم بسته میشود. اینجا آن حلقه متصل به این حلقه است. بسیار خوب، بسته شود. میگوید اگر من از آن هم صرفنظر کنم در فلان جا چنین میشود. اگر آن اینجور بشود در فلان جای دیگر یک جور دیگر میشود. اگر حساب کنی میبینی- به اختلاف افراد- ده، سی، هفتاد، صد حلقه زنجیر است که پشت سر یکدیگر واقع شده است، یعنی یک رشته بهم پیوسته از نابکاریها؛ و این رشته نابکاریها در افراد، مختلف است.

ثُمَّ فی سِلْسِلَةٍ ذَرْعُها ... امروز در زبان فارسی و اصطلاح عربی، ذرع را به آن واحد مخصوص طول میگوییم که در قدیم معمول بود و از متر اندکی بیشتر است. اصل لغت «ذرع» در زبان عربی به معنی طول و کشش است. از آرنج تا سر انگشتها را «ذراع» میگویند برای اینکه یک واحد طول بوده است؛ مثل اینکه «پا» یک واحد طول است، مثلًا میگوییم این فرش چند پاست. چنانکه وجب یک واحد طول است پا را هم واحد طول میگیرند. انسان با وسیلهای که همیشه در اختیارش است اشیاء را اندازهگیری میکند. مثلًا میخواهد ببیند این اتاقی که در آن نشسته است طول و عرضش چقدر است، زود با پای خودش اندازه میگیرد. یکی از وسائلی که با آن اندازه میگرفتند دست بوده، یعنی با ذراع اندازهگیری میکردند. پس به این قسمت از بدن- از آرنج تا سرِ انگشتها- از آن جهت ذراع میگفتند که وسیله اندازهگیری طولها بوده است. ذرع معمولی، این واحد متعارف امروز را هم «ذرع» میگویند چون وسیله اندازهگیری ذرعها یعنی طولهاست. پس اصل لغت «ذرع» در زبان عربی یعنی طول. در این آیه هم به آن معنا آمده است: ثُمَّ فی سِلْسِلَةٍ ذَرْعُها (یعنی طولُها) سَبْعونَ ذِراعاً فَاسْلُکوهُ [سپس در زنجیری که طول آن] هفتاد ذراع است پس او را ببندید [و بکشانید،] چرا؟ انَّهُ کانَ لایؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظیمِ. وَ لا یحُضُّ عَلی طَعامِ الْمِسْکینِ.

رابطه انسان با خلق خدا

اگر ما بخواهیم همه دین را خلاصه کنیم، در دو چیز خلاصه میشود: یکی در رابطه انسان با خدا، و دیگر در رابطه انسان با خلق خدا. میبینید در قرآن همیشه صلات و