وحی رسید که به او بگو که ما مدتهاست که تو را گرفتهایم و تو خودت خبر نداری.

همین که اساساً ما هیچ اشکالی در کار تو به وجود نمیآوریم این بدترین عقوبتهاست که نمیخواهیم تو رویت به طرف ما بیاید.

این، اخذ تدریجی است و در تعبیر قرآن «استدراج» آمده است و یکی از بدترین عقوبتهاست، چون مجال و فرصت توبهکردن را از انسان میگیرد، یعنی انسان میرسد به حالی که لطف و عنایت خدای متعال، دیگر به هیچ نحو شامل حال او نمیشود و انسان این مقدار شایستگی ندارد که خدا او را با یک گرفتاری متوجه خودش کند.

«فَذَرْنی وَ مَنْ یکذِّبُ بِهذَا الْحَدیثِ» بگذار مرا و مردمی که این حدیث و سخن و این حقایق را دروغ میپندارند؛ اینها را در همین دنیا میگیریم، اما طوری میگیریم که خودشان هم نمیدانند گرفته شدهاند، عکسش را خیال میکنند:«سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیثُ لا یعْلَمونَ» تدریجاً و درجه به درجه اینها را میگیریم از راهی که خودشان نمیدانند. اینکه میگویند مکر الهی، نه مکر به آن معناست که یک انسان درباره انسان دیگر مکر میکند، بلکه کاری است که نتیجهاش نظیر نتیجه یک مکر است؛ یعنی به طور پنهان و ناآشکار میگیریم. وَ یمْکرونَ وَ یمْکرُ اللَّه [1]، وَ مَکروا وَ مَکرَ اللَّه [2]. در همین جا هم کلمه «کید» دارد:«وَ امْلی لَهُمْ انَّ کیدی مَتینٌ» مهلتشان میدهیم، کید و مکر ما خیلی با متانت و حکیمانه است. تا اینجا قسمتی از این مطلب بود.

سخن حضرت زینب به یزید

چون فردا روز ولادت حضرت سیدالشهداء سلاماللَّه علیه است این جمله یادم افتاد.

این مطلب عیناً همان مطلبی است که حضرت زینب سلاماللَّه علیها در مجلس یزید به او میگوید.

در حالی که آن مرد باد به دماغ خودش انداخته بود و این موفقیتهای ظاهری او را سرمست کرده بود و تدریجاً آن خیال برایش پیدا شده بود و این شکست ظاهری امام حسین را یک نوع عنایت خدا به خودش تلقی میکرد (اگر به عقیده او خدایی