عمر.

از جمله خصوصیات خلافت عثمان این است که شاید دو سه روز بود که خلیفه شده بود روز جمعه پیش آمد. بالای منبر رفت. چشمش که به جمعیت افتاد زبانش بند آمد. نتوانست سخنی بگوید و پایین آمد. وقتی پایین آمد این جمله را گفت: «أَنْتُمْ إلی امامٍ عادِلٍ أَحْوَجُ مِنْکمْ الی إمامٍ خَطیب» [1] شما به یک پیشوای عادل بیشتر احتیاج دارید تا به یک پیشوای سخنور. مروان حکم گفت: اگر همین دو کلمه را بالای منبر گفته بودی خیلی خطیب خوبی بودی؛ یعنی خوب بود همین دو کلمه را بالای منبر میگفتی، چرا پایین گفتی؟ البته او نه عادل بود و نه خطیب، ادعایی بود که میکرد.

دیگر خصوصیات نماز جمعه

امام برای ایراد خطبههای نماز جمعه که دو خطبه است با یک زی خاصی برای خطبه خواندن میرود، زیی که جمع میان حالت نمازگزار و حالت جهادکننده است.

امام عصا و یا شمشیر خود را به دست میگیرد و دامنها را بالا میزند و میرود بالای منبر میایستد و در زی یک مجاهد خطبه میخواند.

امام جمعه در خطبه برای مردم چه باید بگوید؟ این مطلب را حضرت رضا علیه السلام در ضمن حدیثی- که در همان سخنرانیها (خطابه و منبر) نقل کردهام و چاپ شده است- به بهترین وجهی بیان کردهاند. البته یکی از کارها نصیحت و پند و اندرز و موعظه است، ذکر خداوند است، ثنا و حمد الهی است، بردن نام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام است. متأسفانه فرصت نکردم که متن حدیث را مجدداً به ذهنم بسپارم. از آن سه قسمت دو قسمت یادم هست [2].

یکی این است که امام جمعه وظیفه دارد تازهترین خبرها را از آنچه در دنیای اسلام واقع شده است به اطلاع مردم برساند. ببینید اسلام تا چه اندازه توجه دارد که مسلمین را در جریان اطلاعات مربوط به دنیای اسلام قرار دهد. من در آن خطابهها گفتم: اندلس اسلامی را در سیصد الی چهارصد سال قبل قتلعام کردند و این عضو