responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 27  صفحه : 254

آیه در مورد کسانی است که در مورد جهاد در راه خدا قبل از اینکه دستور این آیات برسد، خیلی ادعاها میکردند ولی بعد در عمل به وعده خود وفا نکردند.

بعد آیه «إنَّ اللَّهَ یحِبُّ الَّذینَ یقاتِلونَ فی سَبیلِهِ صَفّاً کأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصوصٌ» بود که باز مربوط به جهاد بود. پس از آن، آیه مربوط به حضرت موسی علیه السلام بود و بعد آیه مربوط به حضرت عیسی علیه السلام، و بعد هم راجع به اینکه اسلام که نور خداست در عالم پهن خواهد شد، خواه کافران خوششان بیاید خواه بدشان بیاید، و در آیه بعد از آن، دلیل این امر آمده بود.

بار دیگر مخاطب، خود مؤمنین هستند. در اینجا قرآن مجید به شکل استفهام و در لباس تجارت پیشنهاد خود را ذکر میکند.

روش استفهام در قرآن

شکل و سبک و صورت استفهام، از صورتهایی است که قرآن مجید مکرر از آن استفاده میکند. البته استفهام صورتهای مختلفی دارد. وقتی مطلبی به این شکل بر فطرت انسان عرضه میشود انسان چارهای ندارد جز اینکه جواب مثبت بدهد. خودِ روش استفهامی روش خاصی است در بیان و یکی از بهترین روشهاست و معمولًا آن را «روش سقراطی» هم مینامند، از باب اینکه سقراط در فلسفه خود از همین روش استفاده میکرد، یعنی در محاورات خود مطلب را از جای سادهای شروع میکرد و به صورت سؤال به طرف مقابل عرضه میکرد که آن طرف بتواند جواب دهد. بعد که جواب میگرفت سؤال دوم را مطرح میکرد، باز از او جواب میگرفت و بعد سؤال سوم را مطرح میکرد و بهترتیب، ذهن او را همینطور میکشید و بالا میآورد. یکمرتبه طرف مقابل متوجه میشد که به حقیقتی که پذیرفتن آن برای او بسیار مشکل بود و قبلًا هم بسا که منکر آن حقیقت بود اعتراف کرده است و آن همان حقیقتی بود که سقراط مدعی آن بود.

در قرآن مجید این سبک و روش زیاد معمول است. مثلًا وقتی میخواهد بفرماید: مردمان عالِم و مردمان جاهل نمیتوانند برابر باشند، آن را به صورت استفهام ذکر میکند:«قُلْ هَلْ یسْتَوِی الَّذینَ یعْلَمونَ وَ الَّذینَ لایعْلَمونَ» [1] تو خودت بگو،


[1]. زمر/ 9.

نام کتاب : مجموعه آثار ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 27  صفحه : 254
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست