بر دلهایشان پرده نهادهایم که فهم نتوانند کرد.

کذلِک یطْبَعُ اللَّهُ عَلی قُلوبِ الْکافِرینَ [1].

اینچنین خداوند دلهای کافران را مهر خواهد کرد.

فَقَسَتْ قُلوبُهُمْ وَ کثیرٌ مِنْهُمْ فاسِقونَ [2].

پس دلهایشان زنگ قساوت گرفت و بسیار فاسق و نابکار شدند.

همه این تأکیدها نشان میدهد که قرآن یک جوّ روحی و معنوی عالی برای انسان قائل است و لازم میداند که هر فردی این جوّ را پاک و سالم نگاه دارد. بعلاوه از آنجا که در یک جوّ اجتماعی ناسالم تلاش فرد برای پاک ماندن اغلب عقیم و ناموفق خواهد بود، قرآن تأکید میکند که انسانها تمام تلاش خود را برای تصفیه و تزکیه محیط اجتماعی خود به کار برند. قرآن صریحاً عنوان میکند که آن عشقها و ایمانها و بینشها و گرایشهای متعالی و آن اثرگذاشتنهای قرآن و پندپذیری از آن و ... همه بستگی به این دارد که انسان و جامعه انسانی از رذالتها و دنائتها و هواپرستیها و شهوترانیها دور بماند.

فاجعه اندلس

تاریخ بشر نشان میدهد که هرگاه قدرتهای حاکم میخواهند جامعهای را تحت سلطه خود قرار دهند و آن را استثمار کنند، تلاش میکنند تا روح جامعه را فاسد کنند و برای این منظور تسهیلات شهوترانی را برای مردم زیاد میکنند و آنها را به شهوترانی ترغیب میکنند. نمونه عبرتانگیزی از این شیوه کثیف، فاجعهای بود که در اسپانیای مسلمان- که یکی از سرچشمههای رنسانس به حساب میآمد و از پیشرفتهترین تمدنهای اروپا محسوب میشد- برای مسلمانان اتفاق افتاد.

مسیحیان برای خارج کردن اسپانیا از چنگ مسلمانان، از راه فاسد کردن روحیه و