که تنهاش در خانه علی بن ابیطالب است و شاخهاش در خانه همه مؤمنین در هر جای دنیا تا روز قیامت. معلوم است که ما در خانه امیرالمؤمنین- که الآن جزء مسجد حضرت رسول است- یک درخت جسمانی نداشتهایم، آنهم درختی که شاخههای آن تا همه جای دنیا کشیده شده باشد الی الابد. معلوم است که مقصود این روایات هم این است که آن درخت بهشتی ریشهاش از اینجا آب میخورد و شاخههایش در خانههای مردم است. باز مقصود همان عقاید پاک و اخلاق پاک و اعمال پاک است که اعمال انسان برای اخلاق و افکار انسان حکم میوهها را دارد.

اعمال انسان میوه های وجود اوست

کارهای انسان، آنچه از انسان بروز میکند، چه تلخ و چه شیرین، ناشی از طرز تفکر و خلق و خوی انسان است. آن کسی که فکرش پاک است، اخلاقش پاک است، فکرش شیرین است، اخلاقش شیرین است، عمل و رفتار او شیرین است، غذای مطبوع و مفید برای مردم دیگر است؛ و آن کسی که کارها و سخنش همه تلخی و سمومات است، سخنش به هر کس که برسد مثل یک غذای سمّی است که به افراد برسد [1]، تا در روح او خباثت نباشد، تا اخلاقش مسموم و فاسد نباشد، تا افکار و عقایدش این طور نباشد حرفش به این صورت درنمیآید.

مردی هست که سابقاً- یعنی در دورههای خیلی قبل از ما- طلبه بوده، من چند جلسهای بیشتر او را ندیدم؛ یکی از اقوامش گفت من این را هیچ وقت در خانهام راه نمیدهم (بعد من تجربه کردم، دیدم همین طور است) برای اینکه بر بچههایم از این میترسم (چون قوم و خویش نزدیک او بود) زیرا این را تجربه کردهام، او با هر کسی که روبرو میشود کاوش میکند ببیند که او به چه اعتقاد دارد، یک تکیهگاه روحی [یا] فکری برای او پیدا میکند، ببیند او به چه اعتقاد دارد، به چه پایبند است، همین قدر که آن را کشف کرد کوشش میکند او را در همان جهت خراب کند. این دیگر جنس و طبیعتش این طور شده، و خودش یک آدم متزلزل و مردّد الذات است، دستش به هیچ جا بند نیست، هر کسی را که ببیند به جایی بند است کأنّه ناراحت میشود و میخواهد دستش را از آنجا بکند.

. غذای سمی با افراد چه میکند؟ حرف او وقتی به افراد میرسد، کار یک غذای سمی را میکند.