اصلًا در زندگی خصوصی مردم بدون اجازه نباید وارد شد، چون هرکسی در زندگی خصوصی ممکن است چیزهایی داشته باشد که نخواهد دیگران بدانند. میفرماید:

اگر کسی نبود، باز هم داخل نشوید مگر این که به شما اجازه داده شود؛ یعنی مگر این که قبلًا به شما اجازه داده باشند، مثل این که صاحبخانه کلید را به شما داده باشد یا به شما گفته باشد داخل این خانه برو.

یک دستور مترقّی

حال اگر رفتیم و اجازه خواستیم و کسی هم داخل خانه بود ولی به جای این که به ما بگوید «بفرمایید» گفت: «خواهش میکنم برگردید، فعلًا نمیتوانیم شما را بپذیریم» در این حالت چه کنیم؟ قرآن در کمال صراحت میگوید: اگر صاحبخانه به شما گفت «نمیپذیرم» برگردید و به شما برنخورد. این دستوری است که حتی از زندگی امروز ما مردم، مترقیتر است و ما متوجه آن نیستیم.

قرآن در اینجا به ما میگوید نه رودربایستی بیجا از افراد داشته باشید و نه نازکنارنجی باشید و بیخود به شما بربخورد. اگر میخواهید به خانه کسی وارد شوید، چنانچه قبلًا از شما دعوت کردهاند و وقت گرفتهاید داخل میشوید و اگر بدون اطلاع قبلی درِ خانه کسی را میزنید، معنایش این است که من میخواهم داخل خانه تو شوم. اولًا صاحبخانه- چون قبلًا وعده نگرفته- اگر واقعاً در شرایطی قرار گرفته که نمیتواند بپذیرد، بدون رودربایستی بگوید من در منزل هستم- نه این که نیستم- ولی متأسفانه الآن کار دارم و نمیتوانم شما را بپذیرم (خیلی اتفاق میافتد که انسان کار لازمی دارد و آن کسی هم که آمده کار چندان لازمی ندارد)، تو که از من وقت نگرفتی، حالا برو و یک وقت دیگر بیا، و این را صریح بگوید. اگر صاحبخانه صریح گفت، او هم باید آنقدر شهامت و شجاعت و مردانگی داشته باشد که بدش نیاید.

سه حالت موجود در جامعه ما در خصوص مهمان سرزده

اما امروز شما میبینید که کار برعکس است؛ نه صاحبخانه آن شهامت و صراحت و صداقت را دارد که بگوید من کار دارم و نمیتوانم تو را بپذیرم، و نه آن کسی که وارد میشود آنقدر انسانیت دارد که اگر صاحبخانه گفت تو را نمیپذیرم، به او برنخورد،