این است: یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ یؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ. نفرمود: «یؤْمِنُ بِالْمُؤْمِنین» ایمان به خدا دارد و ایمان به مؤمنین دارد، بلکه فرمود: یؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ یعنی به نفع مؤمنین تصدیق میکند؛ سخنان مؤمنین را به نحوی توجیه میکند که به نفعشان باشد؛ یعنی حمل بر کذب نمیکند؛ حتی آن حرفهایشان را که میداند دروغ است حمل بر این نمیکند که آنها قصد دروغ گفتن داشتهاند، به نحو احسن حمل میکند که اشتباه کردهاند، سوء تفاهمی برایش رخ داده است.

وَ رَحْمَةٌ لِلَّذینَ امَنوا. تعبیر عجیبی است! از یک طرف میفرماید: یؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ و از طرف دیگر میفرماید: وَ رَحْمَةٌ لِلَّذینَ امَنوا. آنجا که میگوید یؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ (به سود مؤمنین تصدیق میکند) یعنی رهبری مؤمنین و صلاح جامعه مؤمنین اینگونه اقتضا میکند. ولی بعد میفرماید: وَ رَحْمَةٌ لِلَّذینَ امَنوا و برای خصوص مؤمنین رحمت است.

آنجا که میفرماید: یؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنینَ جامعه مؤمنین را میگوید که شامل همان منافقین هم هست. آنجا که میفرماید: لِلَّذینَ امَنوا مؤمنین واقعی را ذکر میکند: ولی برای کسانی که مؤمن واقعی هستند وجودش رحمت است یعنی آنها از رحمت وجود او استفاده میکنند.

آیا پیامبر، رحمت برای همه مردم است یا خصوص مؤمنین؟

اینجا بعضی این مسئله را طرح کردهاند: چرا آیه فرموده است که پیغمبر اکرم رحمت است برای خصوص مؤمنین واقعی شما و حال آنکه در یک آیه میفرماید: وَ ما ارْسَلْناک الّا رَحْمَةً لِلْعالَمینَ [1] و ما تو را نفرستادیم مگر اینکه رحمت برای همه عالمیان باشی. پیغمبر رحمت است برای عموم مردم یا رحمت است برای خصوص مؤمنین؟

جوابش واضح است و آن را از مثلی که خود پیغمبر اکرم ذکر کردهاند و در کتب حدیث هست و شهید علیهالرحمه در مُنیةُ المرید نقل کرده است عرض میکنم.

پیغمبر اکرم فرمود: مَثَلُ ما بَعَثَنِی اللَّهُ مِنَ الْهُدی کمَثلِ الْغَیثِ مَثَل من و آنچه خداوند مرا به آن مبعوث فرموده- یعنی رسالت و بعثت و دعوت من- مَثَل باران است. باران بر همه زمینها علیالسّویه میریزد ولی زمینها خودشان اختلاف دارند. بعد زمینها را سه قسم کرد، فرمود: بعضی از زمینها شنزار هستند، باران میریزد اما از این طرف که