نظر را رد میکند. و البته احیاناً قدرت و ثروت توانستهاند در مذهب تأثیر بگذارند و بدعت و تحریف به وجود آورند، ولی متقابلًا بیشتر مذهب توانسته به عنوان یک عامل قوی و نیرومند در سرنوشت بشر مؤثر باشد.

اصالت از آنِ حق است

از نظر قرآن مجید، شر و باطل اصالتی ندارد بلکه زائدهای است که به طفیل حق پیدا میشود. مثل سایه و نور یا ظلمت و نور که هر دو هستند ولی ظلمت در مقابل نور اصالتی ندارد؛ یعنی ما دو واقعیت نداریم که از دو منشأ مختلف سرچشمه گرفته باشند، یکی نور باشد دیگری ظلمت، بلکه اصلْ نور است و آنجا که نور نیست ظلمت است نه اینکه آنجا که نور نیست چیز دیگری ضد نور وجود دارد. ظلمت همان نبودن نور است.

و یا نظیر مسئله سلامت و بیماری است، به این معنا که اگر بدن انسان بخواهد سالم باشد بایستی در آن تعادل برقرار گردد؛ یعنی مثلًا گلبولهای سفید خونش از مقدار معین نه بیشتر باشد و نه کمتر، و همچنین گلبولهای قرمز خونش، اوره خونش، فشار خونش. مرض چیزی نیست جز نبودن سلامتی و آنچه که در بدن انسان اصل است همان تعادل و سلامتی است و اگر در اثر نامیزانی طبایع مرضی پیش آمد خواه ناخواه به اصل اولیه که سلامتی باشد برخواهد گشت.

جامعه انسان به همانگونه که بدن محتاج تعادل و سلامتی است، به صداقت و امانت، به ایمان و عفت احتیاج دارد و نمیشود جامعه از اینگونه مفاهیم خالی باشد و اگر بکلی خالی شد نمیتواند حتی یک روز دوام بیاورد؛ و اگر چندی هم ظلم و تعدی و ناامنی و بیعفتی غلبه کند، از آنجا که اصلْ خیر و نور است و ظلمت و شر موقت است، به زودی به طبع اولیه خودش برمیگردد.

نظر قرآن در چند نکته خلاصه میشود:

1. باطل اصالتی در جهان ندارد بلکه به طفیل حق پیدا میشود.

2. به همین دلیل که اصالت ندارد دوام هم ندارد؛ آنچه که دوام دارد حق است.

3. در عین اینکه اصالت ندارد و دوام و استمرار هم ندارد، یک گسترش ظاهری چشمگیر دارد که اگر چشم حقیقتبین نباشد انسان اصالت را به باطل میدهد و فکر میکند که حق چیز کوچکی است در مقابل باطل.