جموعهآثاراستادشهیدمطهری، ج26، ص: 139

هیچ گاه به خداوند که عین حق و حقیقت است نمیتوان نیرنگ زد، و در حقیقت خودشان را گول زدهاند.

در جمله یخادِعونَ اللَّهَ ممکن است احتمال دیگری نیز بدهیم و آن اینکه منافقان هیچ گاه به فکر فریب دادن خداوند نبودهاند، زیرا اگر آنان به خدا معتقد نبودند که به این فکر هم نمیافتادند، و اگر معتقد بودند باز هیچ گاه شخص معتقد به خداوند فکر نمیکند که بتوان خدا را فریب داد. پس بایستی این جمله را از مواردی بدانیم که خداوند کاری را که مربوط به اهل حق است به خودش نسبت میدهد؛ و نظایر آن در قرآن مجید بسیار است. در سوره الفتح آیه 10 میفرماید:

انَّ الَّذینَ یبایعونَک انَّما یبایعونَ اللَّهَ.

آنان که با تو بیعت کردند، با خدا بیعت نمودهاند.

در اینجا مقصود این است که آنان که در مقام فریب اهل ایمان برمیآیند، در حقیقت خویشتن را فریب دادهاند، زیرا آنان که در مسیر حقاند، بر صراط مستقیم قرار گرفته و نهایت حرکتشان اللَّه است. آنان خود را تسلیم حقیقت نمودهاند و همین روح تسلیمشان است که آنان را رستگار مینماید گرچه افرادی به صورت ظاهر زرنگ و در زندگی راهیاب نباشند. ولی آنان که خود را زرنگ میدانند و همواره میخواهند کار خود را با فریب دادن و گول زدن پیش ببرند، میپندارند که در این مورد نیز میتوانند با گول زدن اهل حق به مراد خویش نائل آیند.

ولی از آنجا که حق و حقیقت هیچ گاه فریب نمیخورد، گرچه اهل حق گول بخورند، این گونه افراد نقشههای فریبکارانهای که میکشند به ضرر خودشان تمام میشود.

فی قُلوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ الیمٌ بِما کانوا یکذِبونَ. خداوند در این جمله ریشه مطلب را بیان میفرماید. ریشه مطلب بیماردلی است. آنها دچار بیماریهای روحی و روانی هستند. قرآن در موارد مختلف گاه و بیگاه به بعضی از بیماریهای دل اشاره فرموده است. بیماری استکبار، بیماری تعصب نسبت به عقاید کهنه، بیماری پیروی از نیاکان، بیماری پیروی از کبرا و بزرگان نمونههایی از بیماریهای روح است که نمیگذارد انسان زیر بار حقیقت برود، همان طور که فسق