در ذیل این آیه: انَّ الَّذینَ کفَروا وَ یصُدّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذی جَعَلْناهُ لِلنّاسِ [1] سَواءً الْعاکفُ فیهِ وَ الْبادِ [2]، در حدیث وارد شده که کسی حق ندارد مردم را مانع شود از ورود به مکه به عنوان اینکه اینجا شهر ما و وطن ما و مملکت ماست، و این آیه در وقتی نازل شد که قریش مانع ورود مسلمانان به مکه شدند. و همچنین است آیه 34 انفال: وَ ما لَهُمْ الّا یعَذِّبُهُمُ اللَّهُ وَ هُمْ یصُدّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما کانوا اوْلِیاءَهُ ... علیهذا کعبه و مسجد و بلکه حرم متعلق است به هرکس که اهل توحید و عبادت خدا و بر ملت ابراهیم باشد [3]. مثل این است که از طرف ابراهیم این محل بر اهل توحید و عبادت خدای یگانه وقف شده است ولی وقف نیست، نوعی دیگر از ملکیت است خاص خود که همان ملکیت بینالمللی اسلامی است.

در نهجالبلاغه مولی به قُثَم بن عباس که عامل مکه بود نامه مینویسد:

امّا بَعْدُ، فَاقِمْ لِلنّاسِ الْحَجَ [4] وَ ذَکرْهُمْ بِایامِ اللَّهِ [5] وَ اجْلِسْ لَهُمُ الْعَصْرَینِ فَأَفْتِ الْمُسْتَفْتِی وَ عَلِّمِ الْجاهِلَ وَ ذاکرِ الْعالِمَ وَ لایکنْ لَک الَی النّاسِ سَفیرٌ الّا لِسانُک وَ لا حاجِبٌ الّا وَجْهُک ... وَ انْظُرْ الی مَا اجْتَمَعَ عِنْدَک مِنْ مالِ اللَّهِ فَاصْرِفْهُ الی مَنْ قِبَلَک ... وَ مُرْ اهْلَ مَکةَ انْ لایأْخُذوا مِنْ ساکنٍ اجْراً، فَانَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ یقولُ: «سَواءً الْعاکفُ فیهِ وَ الْبادِ» فَالْعاکفُ: الْمُقیمُ بِهِ، وَ الْبادی:

الَّذی یحُجُّ الَیهِ مِنْ غَیرِ اهْلِهِ، وَفَّقَنَا اللَّهُ وَ ایاکمْ لِمَحابِّهِ. (کتاب 67 نهجالبلاغه)

[اما بعد، مراسم حج را برای مردم بپا دار، و ایام اللَّه (عبرتهای تاریخ) را به یادشان آر، و هر صبح و شام برای مراجعه آنان در مجلس عمومی بنشین،