1 عوامل تربیت : تقویت اراده - عبادت

در جلسه پیش قسمت دوم بحث درباره اراده بود [1]. عرض کردیم که یکی از استعدادهایی که در انسان قطعاً باید پرورش پیدا کند اراده است. فرق اراده را با میل و میلها بیان کردیم، و عرض کردیم که اشتباه است که بعضیها اراده را از مقوله میلها دانسته و خیال کردهاند اراده همان میل بسیار شدید است. اراده یک قوّه و نیروی دیگری است در انسان، وابسته به عقل انسان است، برخلاف میل که وابسته به طبیعت انسان است. میل از نوع کشش و جاذبه است که اشیاء مورد نیاز، انسان را به سوی خود میکشند و به هر اندازه که میل شدیدتر باشد، اختیار از انسان مسلوبتر است؛ یعنی انسان در اختیار یک قدرت بیرون از خود است، برعکس اراده که یک نیروی درونی است. انسان، با اراده خودش را از تأثیر نیروهای بیرونی خارج و مستقل میکند. اراده هرمقدار که قویتر باشد، بر اختیار انسان افزوده میشود و انسان بیشتر مالک خود و کار خود و سرنوشت خود میگردد.