خداشناسی، پایه و اساس دین

امیرالمؤمنین علی علیه السلام میفرماید: «اول و ابتدای دین خداشناسی است». هر چیزی نقطه شروع و پایه و اساسی دارد و هنگامی به صورت سازمانی محکم و پابرجا و مفید در میآید که از همان نقطه آغاز شده باشد و بر روی همان پایه قرار گرفته باشد. دین هم که سازمانی وسیع فکری و اعتقادی و اخلاقی و عملی است یک نقطه شروع و یک رکن اساسی دارد که اگر از آن نقطه آغاز شود و بر روی آن اساس بنا شود، محکم و پابرجا و مفید خواهد شد. آن نقطه شروع و آن پایه اساسی، معرفت ذات اقدس الهی و شناسایی حضرت احدیت است. مثلًا عقیده به اصل نبوّت و عقیده به اصل معاد، از جمله عقاید اصلی و ضروری دین است. این دو اصل به منزله شاخههایی هستند که بر روی این تنه قرار گرفتهاند. یعنی چون اصل توحید اصلی است ثابت، و چون «جهان را صاحبی باشد خدا نام» و آن صاحب، جهان را تدبیر میکند و موجودات را به سوی کمالاتشان سوق میدهد و هدایت میکند و از طرفی بشر در زندگی فردی و اجتماعی خود احتیاج دارد به یک نوع هدایت و راهنمایی مخصوص که آن را «هدایت وحی و الهام» مینامیم، پس در مجموع زندگانی بشر نقطهها و روزنهها و دریچههایی خواهد بود که از آن نقطهها و روزنهها و دریچهها بشر هدایت و راهنمایی میشود. آن روزنهها و دریچهها